Xuất khẩu hạt điều: Tín hiệu tích cực và kỳ vọng “sức bật” cuối năm

VietNamNet dẫn số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, tháng 8/2023, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam tiếp tục ghi nhận mức cao kỷ lục mới 60,58 nghìn tấn, thu về 333,8 triệu USD, tăng 10,8% về lượng và tăng 9,7% về giá trị so với tháng 7/2023.

Còn so với tháng 8 năm ngoái, xuất khẩu điều tăng mạnh 29,2% về lượng và tăng 21,8% về giá trị.

Tính đến hết tháng 8 tháng năm nay, nước ta xuất khẩu gần 395,6 nghìn tấn hạt điều, giá trị đạt 2,28 tỷ USD, tăng 15,5% về lượng và tăng 11,3% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Hạt điều cũng trở thành ngành hàng thứ 3 ghi nhận mức tăng trưởng cao trong 8 tháng năm 2023 trong “câu lạc bộ xuất khẩu tỷ USD” của ngành nông nghiệp, chỉ đứng sau rau quả và gạo. Dù vậy, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam trong 8 tháng năm 2023 chỉ đạt 5.760 USD/tấn, giảm 3,6% so với cùng kỳ năm 2022.

Về thị trường xuất khẩu, Mỹ và Trung Quốc vẫn là những khách hàng lớn nhất của hạt điều Việt Nam.

Hai thị trường này chiếm 41,8% tổng kim ngạch xuất khẩu hạt điều của nước ta trong 8 tháng năm nay.
Tháng 8, Mỹ và Trung Quốc đều chi ra số tiền lớn mua mặt hàng hạt điều. Nhờ đó, giá trị xuất khẩu điều của Việt Nam tăng lần lượt là 33,8% và 37,3% so với tháng 8/2022.

Đặc biệt, xuất khẩu hạt điều sang thị trường Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất tăng 148,7% so với tháng 8 năm ngoái. Các thị trường còn lại cũng ghi nhận mức tăng trưởng hai con số.

Tính chung 8 tháng năm 2023, trừ Úc và Tây Ban Nha, xuất khẩu hạt điều sang các tất cả các thị trường chủ lực đều tăng. Trong đó, xuất khẩu hạt điều sang thị trường Trung Quốc thu về gần 361 triệu USD tăng 33,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu hạt điều sang Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất và Ả rập Xê út tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, lần lượt ở mức 46,6% và 40,1%.

Hiện các nhà máy sản xuất trong nước ký được nhiều đơn hàng mới và nhu cầu tiêu thụ mặt hàng này bắt đầu tăng trở lại. Hoạt động sản xuất diễn ra sôi động, nhiều đơn vị phải tăng công suất chế biến để kịp các đơn hàng đã ký cho 2 quý cuối năm. Việc nâng cao chất lượng, đa dạng sản phẩm và tận dụng tốt cơ hội từ thị trường sẽ giúp cho ngành điều Việt Nam tiếp tục tăng trưởng và bứt phá.

Tuy nhiên, ngành điều vẫn trong tình trạng nhập siêu khi kim ngạch nhập khẩu tính đến hết tháng 8 năm nay đạt xấp xỉ 2,46 tỷ USD, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trao đổi với báo Tin Tức, ông Đặng Hoàng Giang, Tổng Thư ký Hiệp hội Điều Việt Nam cho biết, việc nhập khẩu điều tăng mạnh vừa qua thường là nhập khẩu nguyên liệu cho cả năm với vòng quay sản xuất từ 1 - 1,5 năm. Do điều có mùa vụ nên doanh nghiệp phải nhập khẩu điều về sẵn để chế biến.

Bên canh đó, việc nhập khẩu tăng, một phần do sản lượng trong nước hạn chế. Cây điều ngày càng bị cạnh tranh mạnh bởi các loại cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn như sầu riêng, cà phê… Khi nguồn cung trong nước thấp, doanh nghiệp phải đi nhập khẩu từ châu Phi, Campuchia…

Theo ông Đặng Hoàng Giang, việc nhập khẩu nhiều điều thô chưa hẳn đã xấu. Bởi, Việt Nam có công nghệ chế biến tốt, làm được sản phẩm giá trị gia tăng. Qua đó tạo được việc làm cho người lao động.

“Nhập khẩu điều thô không phải là vấn đề lớn, nhưng với điều nhân thì đây là sản phẩm nước ngoài đã chế biến. Khi nhập khẩu điều nhân sẽ tạo ra ít giá trị cho ngành điều, ngược lại tạo ra sự cạnh tranh trên thị trường”, ông Giang cho hay.

Ông Đặng Hoàng Giang cho biết, trước đây ngành điều có tính chất chu kỳ như cao điểm xuất khẩu thường rơi vào quý III và quý IV. Thị trường Mỹ và EU thường mua mạnh trong quý III và nửa đầu quý IV. Với khu vực Đông Bắc Á, châu Á sẽ kéo dài đến đầu quý I năm sau.

“Từ sau dịch Covid-19, xung đột ở một số nước… yếu tố chu kỳ cũng chỉ mang tính chất tham khảo”, ông Giang đánh giá.

Tuy nhiên, cuối năm người tiêu dùng thường sẽ chi tiêu dùng nhiều hơn dù kinh tế có khó khăn. Do đó, ngành hàng điều kỳ vọng xuất khẩu sẽ tăng mạnh hơn nữa vào những tháng cuối năm, Hiệp hội Điều Việt Nam cho hay. 

Được biết, căn cứ vào tình hình thực tế, Hiệp hội đã điều chỉnh mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nhân điều năm nay đạt 3,05 tỷ USD, giảm 50 triệu USD so với kế hoạch đã đề ra trước đó và thấp hơn 750 triệu USD so với chỉ tiêu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề ra cho ngành điều từ đầu năm.

Minh Hoa (t/h)