Tung hô Tịnh thất Bồng Lai, các gameshow có quá dễ dãi?

Mới đây, cơ quan Công an tỉnh Long An đã ra quyết định khởi tố vụ án lợi dụng hoạt động tôn giáo, từ thiện để trục lợi xảy ra tại Tịnh thất Bồng Lai và sau này được đổi thành Thiền am bên bờ vũ trụ. Qua kết quả xác minh ban đầu, đa số những đứa trẻ sống ở Tịnh thất Bồng Lai đều có mẹ đi cùng, không phải là trẻ em cơ nhỡ, không nơi nương tựa. Tại đây có 18 người đang cư trú, trong đó có 6 trẻ em đều có mẹ ruột cùng tạm trú.

Điều đáng nói là trong một thời gian dài, Tịnh thất Bồng Lai đã lợi dụng danh nghĩa nuôi trẻ mồ côi, cơ nhỡ không nơi nương tựa để kêu gọi lòng tốt của mọi người trong và ngoài nước giúp đỡ, trục lợi cá nhân, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, dư luận xã hội.

Thêm vào đó, một số người nơi đây thời gian qua đã tích cực tham gia một số chương trình, gameshow, sau đó, những người ở Tịnh thất Bồng Lai đã lập hàng loạt facebook, fanpage trên mạng xã hội với mục đích kêu gọi từ thiện cho nơi này. Tịnh thất Bồng Lai nhận được nhiều sự chú ý, là địa điểm lui tới của nhiều cá nhân, tổ chức từ thiện sau khi những đứa trẻ ở đây đã tham gia và đạt giải cao ở một số gameshow trên truyền hình.

Theo đó, năm 2014, hình ảnh thiếu nữ trong trang phục tu hành (áo lam và mũ len che đầu không có tóc) Lê Thanh Huyền Trân tham gia cuộc thi Giọng hát Việt nhí thu hút sự chú ý của khán giả. Dù chỉ đoạt giải Á quân nhưng cô bé 12 tuổi hát nhạc Trịnh thực sự làm nức lòng khán giả.

Năm 2017, 2 thí sinh nhận là "tu sĩ" Hoàn Nguyên (SN 1990) và Nhất Nguyên (SN 1991) tham gia cuộc thi hát Bolero Tuyệt đỉnh song ca của đài Vĩnh Long.

Năm 2019, nhóm 5 chú tiểu của Tịnh thất Bồng Lai được giới thiệu là trẻ mồ côi, từng gây náo loạn mạng xã hội khi tham gia chương trình giải trí Thách thức danh hài và đạt giải cao. Sau khi tham gia chương trình, cuộc sống và hình ảnh của các bé được cư dân mạng rất quan tâm. Kênh YouTube riêng của 5 bé có tên 5 chú tiểu - Thiền am bên bờ vũ trụ đạt được 2 triệu người đăng ký với tổng lượt xem lên đến 833 triệu lượt…

Chính vì tham gia các gameshow, chương trình trên truyền hình mà Tịnh thất Bồng Lai nổi tiếng hơn, nhận nhiều sự thương cảm của khán giả, nhận được nhiều mạnh thường quân tài trợ. Vậy các nhà sản xuất chương trình có dễ dãi khi không xác minh những người tham gia chương trình của mình?

Chia sẻ với Người Đưa Tin, chuyên gia truyền thông Hoàng Minh cho hay: "Các gameshow đều hướng đến sự tò mò, hiếu kỳ của khán giả, qua các tập gameshow, các em nhỏ ở Tịnh thất Bồng Lai được hiện lên với sự vất vả, thiếu thốn cả cha lẫn mẹ nhưng vẫn hồn nhiên lớn lên, nhí nhảnh và có tài. Các nhà sản xuất đã kể những câu chuyện thu hút về những người ở nơi đây, khơi gợi lòng trắc ẩn của nhiều người rằng: Trẻ mồ côi thiếu thốn tình cảm, vật chất, sự giáo dục chăm sóc, nhưng các em vẫn tài năng, các em chỉ thiếu vật chất để học tập, rèn luyện thành nguời tử tế thôi. Vì thế, mạnh thường quân sẵn sàng bỏ tiền túi ra để hỗ trợ, từ thiện. Thêm nữa, mạng xã hội lại có sự tương tác mạnh nên những em nhỏ nơi đây càng được chú ý".

"Tuy nhiên, các chương trình, gameshow nếu không điều tra, tìm hiểu ký cũng rất dễ ăn "quả đắng", Năm 2015, chương trình Điều ước thứ 7 trên VTV3 cũng dính lùm xùm khi bị tố là không xác minh rõ ràng hoàn cảnh của nhân vật tham gia chương trình. Theo đó, nhân vật nam là Nguyễn Nhật Thanh đã có vợ và 2 con ở quê nhà, anh chỉ nhận nhân vật khiếm thính Đào làm em gái chứ không phải vợ như lên truyền hình. Thanh chỉ học hết lớp 9 và ở nhà đi biển đánh cá, chứ không hề học Học viện Âm nhạc quốc gia như câu chuyện đã lên sóng VTV. Chương trình đã nhận sự thất vọng, giận dữ của khán giả một thời gian.

Sau đó, Giám đốc Đài truyền hình Việt Nam đã ký quyết định tam thời dừng phát sóng chương trình Điều ước thứ 7 vài số để chấn chỉnh nội dung, đồng thời tạm đình chỉ công tác của biên tập viên và đạo diễn phụ trách chương trình Điều ước thứ 7 để kiểm điểm trách nhiệm cá nhân. Vì vậy, tôi cho rằng, các nhà sản xuất các chương trình thực tế, gamehow nên tìm hiểu, điều tra kỹ nếu không sẽ bị "hớ" làm "mồi ngon" cho dư luận và khán giả sẽ không tin tưởng chương trình nữa"- Anh Hoàng Minh chia sẻ.

Chuyên gia văn hoá Xuân Hương thì cho hay: "Nói các gameshow trên truyền hình dễ dãi, "dắt mũi" khán giả thì cũng không ngoa, bởi có những chương trình chỉ quan tâm đến rating, đến doanh thu quảng cáo mà không biết rằng, việc điều tra nhân thân, hoàn cảnh người tham gia chương trình cũng là cách khẳng định uy tín chương trình. Tịnh thất Bồng Lai khá nổi tiếng ở Long An, vì sao họ không về địa phương để xác minh nhân thân tham gia chương trình, xem lời khai của người chơi có đúng? Xác minh nhân thân người tham gia gameshow cũng là cách tôn trọng khán giả, tôn trọng tình cảm của mạnh thường quân quan tâm đến chương trình".

"Khán giả chính là người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi họ đặt niềm tin vào chương trình và nhân vật tham gia gameshow. Nhưng sự thật nào rồi cũng bị phơi bày, gameshow trên truyền hình giờ đang giảm sức hút, có phải một trong những lý do là các nhà sản xuất bất chấp để câu view, câu quảng cáo? Như vậy là họ đang tự "đào hố" chôn mình" - Chuyên gia văn hoá Xuân Hương thẳng thắn.