Tránh tình trạng phát hiện “con voi” nhưng dần dần bị “gọt giũa” hết

Phát biểu kết luận Hội nghị “Triển khai thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội, UBTVQH năm 2022'', Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh yêu cầu với từng thành viên các Đoàn giám sát phải có bản lĩnh, dám nói thẳng, nói thật.

Bảo đảm phối hợp “dọc - ngang - trên - dưới - trong - ngoài”

Chủ tịch Quốc hội đánh giá, đây là Hội nghị thống nhất được nhận thức, hành động từ Trung ương đến địa phương, từ cơ quan này với cơ quan khác, bảo đảm phối hợp “dọc - ngang - trên - dưới - trong - ngoài”.

Việc thống nhất được nhận thức và hành động sẽ giúp công tác tổ chức giám sát đạt được kết quả như mong muốn với những mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ đặt ra nói chung trong quy định pháp luật về công tác giám sát của Quốc hội, cũng như trong 4 chuyên đề giám sát cụ thể của năm 2022.

Vấn đề quan trọng bây giờ là tổ chức thực hiện như thế nào? Trả lời câu hỏi này, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, trước hết, trách nhiệm đầu tiên, trực tiếp là của các Đoàn giám sát.

"Trước đây, có tình trạng một đồng chí Phó Chủ nhiệm Ủy ban có thể tham gia từ 2 đến 3 Đoàn giám sát, nhưng lần này, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 1 đồng chí Phó Chủ nhiệm Ủy ban chỉ tham gia duy nhất một Đoàn để tập trung thực hiện nhiệm vụ, không có chuyện đánh trống, ghi tên”, ông chỉ rõ và lưu ý, giám sát phải lắng nghe ý kiến của chuyên gia, các nhà khoa học, ý kiến của nhân dân, phải nghe bằng nhiều kênh, nhiều tai, trung thực, khách quan.

“Phải biến tai mắt của nhân dân thành hàng triệu ngọn đèn pha để soi rọi, không còn chỗ ẩn nấp cho tiêu cực, lãng phí, quan liêu và tham nhũng”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch Quốc hội, các thành viên cũng như Trưởng, Phó Đoàn giám sát phải có bản lĩnh, dám nói thẳng, nói thật. Giữa “xây” và “chống” thì xây vẫn là căn bản, lâu dài, chống là quyết liệt, triệt để.

Chúng ta phải phát huy được những mô hình tốt những cách làm hay, gương người tốt, việc tốt để nhân rộng ra, không phải là chỉ là tìm ra những khuyết điểm, sai phạm. Phải đánh giá cân bằng, khách quan để tiếp tục hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật, góp phần cho phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng đất nước.

“Các thành viên cũng như Trưởng, Phó đoàn giám sát phải có bản lĩnh, dám nói thẳng nói thật. Tránh trình trạng phát hiện từ cơ sở là bằng “con voi” nhưng dần dần bị “gọt giũa” hết, lên đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì chẳng còn gì để bàn", Chủ tịch Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Cách làm phải hết sức linh hoạt

Đối với Hội đồng nhân dân và Đoàn đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đây là hai chủ thể độc lập khác nhau, có chức năng, nhiệm vụ được điều chỉnh bởi các khung khổ pháp lý khác nhau.

Về nguyên tắc, Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân có ý kiến độc lập và có kế hoạch tham gia Đoàn giám sát theo kế hoạch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tuy nhiên, Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân phải phối hợp chặt chẽ với nhau.

Đối với từng Bộ, ngành và cơ quan chức năng từ Trung ương, địa phương, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần chủ động theo kế hoạch chi tiết đã được giao, kịp thời kiến nghị, đề xuất với các Đoàn giám sát những vấn đề phát sinh, vấn đề liên quan, cung cấp thông tin, phải phối hợp rất tốt thì mới làm tốt được.

Đối với Kiểm toán nhà nước, Chủ tịch Quốc hội lưu ý cần sớm triển khai lập các báo cáo tổng hợp và cung cấp các báo cáo chuyên đề cho các Đoàn giám sát. Với kết quả kiểm toán 5 năm vừa qua, “kho tài liệu” của Kiểm toán Nhà nước hết sức phong phú.

Tất cả các lĩnh vực đều đã có giám sát, tiến hành tích hợp, tổng hợp, phân tích, đánh giá thành các báo cáo chuyên đề cung cấp cho Đoàn giám sát.

Đồng thời, bổ sung vào kế hoạch kiểm toán năm 2021, 2022 nhiệm vụ cho các kiểm toán chuyên ngành khu vực bám sát những nội dung, chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Kiểm toán Nhà nước khu vực cố gắng hỗ trợ cho Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân trong công tác giám sát.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các Đoàn giám sát kịp thời có báo cáo về tiến độ, rà soát các vấn đề phát sinh thường xuyên có giao ban nội bộ và có thể báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải quyết những khó khăn, vướng mắc hoặc những vấn đề phát sinh trong quá trình giám sát.

Thậm chí có những vấn đề còn phải điều chỉnh về chương trình, kế hoạch cũng như những mục tiêu trọng điểm vì quá trình làm có thể phát sinh những vấn đề mới, có vấn đề mà cần phải mở rộng, đi sâu hơn.