Tình và lý trong “cuộc chiến” giành quyền nuôi cha bệnh tâm thần

Chú cháu dắt nhau ra tòa...

Mới đây, TAND tỉnh Cà Mau mở phiên xét xử phúc thẩm vụ án “Tranh chấp quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha” do bản án sơ thẩm bị kháng cáo. Nguyên đơn anh Nguyễn Văn S. (SN 1977, ngụ huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu) và bị đơn ông Nguyễn Văn Q. (ngụ huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau).

Theo hồ sơ vụ việc, ông Nguyễn Văn Ph. (SN 1951, thương binh 2/4, bị nhiễm chất độc hóa học) và bà Trần Mỹ L. chung sống với nhau từ năm 1976, nhưng không đăng ký kết hôn. Trong quá trình chung sống, ông Ph. bị bệnh tâm thần (do ảnh hưởng của vết thương khi đi lính) nên thường xuyên đánh bà L.. Từ đó, hai vợ chồng ly thân.

Sau đó, ông Ph. về sống chung mẹ ruột và vợ chồng ông Nguyễn Văn Q. (em ruột ông Ph.). Khi mẹ ông Ph. mất, bà có căn dặn phải nuôi ông Ph. suốt đời. Nhớ lời mẹ dặn, ông Q. vẫn cố gắng nuôi dưỡng, chạy chữa bệnh tình cho người anh mình hơn 40 năm nay.  

Vào năm 2015, ông Ph. có thêm chế độ nhiễm chất độc hóa học, cộng với trợ cấp thương binh 2/4 thì mỗi tháng nhận được hơn 8,4 triệu đồng. Từ đó, chuyện tranh chấp quyền nuôi dưỡng ông Ph. đã xảy ra.

Sau nhiều lần hòa giải không thành, cuối tháng 11/2018, ông Q. và anh S. kéo nhau ra tòa. HĐXX TAND huyện Đầm Dơi nhận định: Cả anh S. và ông Q. đều có đủ điều kiện để nuôi dưỡng ông Ph.. Tuy nhiên, như anh S. thừa nhận, hơn 40 năm qua việc nuôi dưỡng một người bị bệnh tật như ông Ph. là rất khó khăn, không chỉ về kinh tế mà còn tác động tiêu cực đến tinh thần của người nuôi dưỡng, nhưng vợ chồng ông Q. vẫn thực hiện tốt. Điều đó cho thấy vợ chồng ông Q. nuôi dưỡng ông Ph. không chỉ là trách nhiệm mà còn vì tình yêu thương một cách tự nhiên, gắn bó lớn dần theo thời gian.

“Việc thay đổi thói quen sống, sinh hoạt, điều kiện chăm sóc ông Ph. là không cần thiết, dễ gây chấn động về tâm lý, đặc biệt là trong điều kiện ông Ph. đang bị bệnh tật như hiện nay”, quan điểm của tòa nêu rõ.

Cũng theo TAND huyện Đầm Dơi, bà L. đã sống ly thân với ông Ph. hơn 40 năm nay, đã không còn thương yêu ông Ph., trường hợp về sống chung với bà chưa chắc đã mang lại hệ quả tốt. Trong khi nếu muốn báo hiếu cho ông Ph. như lời anh S. thì anh cũng có thể lựa chọn phương án cùng với vợ chồng ông Q. chăm sóc cha mình. 

Vì vậy, HĐXX cấp sơ thẩm bác đơn yêu cầu của anh S. về việc yêu cầu nuôi dưỡng ông Ph..

...giành quyền nuôi cha tâm thần

Trước phán quyết của cấp sơ thẩm, gia đình anh S. đã không chịu “nhún nhường” mà làm đơn kháng cáo. Trong đơn, anh S. khẳng định, mục đích anh muốn đem cha về nuôi dưỡng không phải vì tiền mà chỉ vì chữ hiếu. Đến ngày 28/3/2019, TAND tỉnh Cà Mau mở phiên xét xử phúc thẩm và tuyên xử anh S. được quyền nuôi dưỡng ông Ph..

HĐXX cấp phúc thẩm cho rằng, xét về tình và lý thì anh S. là con ruột trực tiếp nuôi, chăm sóc cho ông Ph. là phù hợp với đạo lý và phù hợp với quy định của pháp luật. Hơn nữa, sức khỏe ông Ph. ngày càng giảm sút nên cần có sự chăm sóc đặc biệt của con cái.

“HĐXX cấp phúc thẩm ghi nhận tình thương, trách nhiệm của vợ chồng ông Q. về việc chăm sóc, nuôi dưỡng ông Ph.. Nhưng nếu giao ông Ph. cho con ruột nuôi dưỡng thì cũng đảm bảo được tình yêu thương, trách nhiệm và đúng với quy định của pháp luật, đồng thời, nhằm tạo điều điện cho anh, em của S. có được thời gian sống gần bên cha ruột của mình. Vì vậy, yêu cầu được trực tiếp nuôi dưỡng cha của anh S. được chấp nhận”, tòa cấp phúc thẩm nêu quan điểm.

Sau phán quyết của HĐXX cấp phúc thẩm, chị Nguyễn Thị Tr. (cháu ruột và là người đại diện cho ông Q.) cho biết, gia đình ông Q. sẽ tiếp tục kháng cáo để đòi lại quyền nuôi dưỡng ông Ph..

“Từ trước đến nay, tình cảm của S. và cha mình rất nhợt nhạt. Những lúc chú Ph. bệnh nặng, mẹ con S. không nuôi dưỡng được ngày nào; cũng không thường xuyên lui tới thăm hỏi, chăm sóc. Điều chúng tôi lo lắng nhất là S. không đủ yêu thương để chăm sóc cho người cha không sống chung mấy chục năm, lại đang bệnh tật”, chị Tr. chia sẻ.

Liên quan đến vụ việc trên, ông Lê Quốc Đoàn, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Đức, cho biết: “Theo xác minh của xã thì mấy chục năm qua, ông Q. chăm sóc chu đáo cho ông Ph., chưa từng xảy ra điều tiếng gì; điều kiện kinh tế cũng đảm bảo”.

Cũng theo ông Đoàn, xã đã nhiều lần hòa giải và mong muốn 2 chú cháu chung tay nuôi dưỡng ông Ph.. Việc để ông Q. nuôi dưỡng ông Ph. xét về tình là phù hợp, vì anh em đã gắn bó nhiều năm. Còn tòa xử để cho S. nuôi cha cũng lại có cái lý riêng, vì con cái phụng dưỡng cha mẹ là điều nên làm.