Thiếu xăng dầu tại Tp.HCM là điều “rất đáng tiếc và bất thường”

Sáng 28/10, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã dành trọn 10 phút để giải trình về tình hình cung ứng xăng dầu trên phạm vi cả nước, đặc biệt là tại Tp.HCM và một số tỉnh phía Nam - vấn đề mà đa số đại biểu quan tâm, đề cập.

Bộ trưởng nhấn mạnh, cung ứng xăng dầu được giao cho 7 bộ, ngành, cơ quan chức năng tại 63 tỉnh, thành phố.

“Để có xăng dầu tới tay người tiêu dùng một cách thuận lợi, không chỉ cần sự vận hành thông suốt của 34 doanh nghiệp đầu mối, 332 thương nhân phân phối thuộc trách nhiệm cấp phép và quản lý của Bộ Công Thương mà cần có vai trò có tính chất quyết định của 17.000 đại lý, cửa hàng bán lẻ kinh doanh xăng dầu do chính quyền các tỉnh, thành phố cấp phép và quản lý”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng nói rằng, thị trường xăng dầu nước ta cơ bản được ổn định, tổng nguồn luôn không thiếu, giá cả hợp lý vào nhóm nước có mức bán lẻ thấp nhất trong khu vực và thế giới.

“Tuy nhiên, để xảy ra hiện tượng thiếu hàng cục bộ, hệ thống thương nhân phân phối và  cửa hàng bán lẻ ở Tp.HCM và một số tỉnh phía Nam là điều rất đáng tiếc và bất thường. Bởi dù hoàn cảnh khó khăn giống nhau nhưng phần lớn các tỉnh, thành phố, nhất là phía Bắc và miền Trung thì không xảy ra như vậy”, người đứng đầu ngành Công Thương bày tỏ.

Bộ trưởng cho biết, ngoài nguyên nhân khách quan từ thế giới như biến động tỉ giá, đứt gãy nguồn cung, khủng hoảng năng lượng, lạm phát tăng cao, còn nguyên nhân chủ quan trong nước do doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khó tiếp cận vốn và bảo lãnh tín dụng của ngân hàng.

Ngoài ra, trong bối cảnh khan hàng, nhiều chi phí phát sinh, định mức lỗi thời nhưng chưa được cập nhật đầy đủ, phản ánh trong công thức tính giá khiến doanh nghiệp càng làm càng lỗ; tình trạng thiên tai bão lũ xảy ra cũng khiến các chuyến tàu, chuyến xe chở xăng dầu cung ứng cho bán lẻ chậm trễ.

“Việc cơ quan chức năng triệt phá thành công một số vụ buôn lậu, làm giả xăng dầu với số lượng lớn hàng chục nghìn m3 nên ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh xăng dầu”, Bộ trưởng chỉ ra.

Cuối cùng, Bộ trưởng cho biết, Tp.HCM và các tỉnh phía Nam có tới 146/332 thương nhân phân phối, chiếm 44% cả nước. Qua khảo sát, ngành công thương thấy nhiều thương nhân ký hợp đồng mua hàng của nhiều doanh nghiệp đầu mối nhưng không thực hiện mua hàng thường xuyên, khiến doanh nghiệp đầu mối không thể chủ động hàng trong kỳ.

“Khi khan hàng, các thương nhân phân phối quay lại mua hàng để phân phối cho hệ thống bán lẻ của mình đương nhiên sẽ không còn cơ hội và vì thế cũng làm cho sự đứt gãy ở một số nơi”, ông nói.

Về giải pháp khắc phục tình trạng này trong thời gian tới, Bộ trưởng cho biết cần thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trong đó, tập trung chỉ đạo hướng dẫn các doanh nghiệp đầu mối, kinh doanh phân phối chia sẻ nguồn cung trong dự trữ của mình để kịp thời chi viện, ứng cứu trong điều hành.

Phối hợp với Ngân hàng Nhà nước kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu về tiếp cận nguồn vốn bảo lãnh tín dụng.

“Đây được xem là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp xăng dầu có thể tồn tại, phát huy vai trò quan trọng của mình trong cung ứng cho xã hội cho mặt hàng đặc biệt này”, ông nói.

Đồng thời, để doanh nghiệp xăng dầu "không lỗ và có lỗ thì cũng trong khả năng chịu được" ở thời điểm thị trường xăng dầu có nhiều biến động, Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành chức năng tham mưu cho Quốc hội, Chính phủ và cùng các cơ quan chức năng tiếp tục sử dụng công cụ thuế, phí, quỹ xăng dầu và chính sách an sinh khi cần thiết để điều hành giá bán lẻ xăng dầu phù hợp với biến động giá thế giới, đáp ứng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục triển khai phần mềm quản lý, phân phối kinh doanh xăng, dầu thống nhất trực tiếp từ Bộ Công Thương đến các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp đầu mối và thực hiện phân phối; từ các tỉnh, thành phố đến các đại lý bán lẻ trong cả nước nhằm bảo đảm tính khách quan, chính xác, minh bạch, kịp thời.

Khẩn trương triển khai được rà soát, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách quản lý trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh xăng dầu.