Thiếu thuốc, vật tư y tế: Vì sao có nơi mua được có nơi không?

Đảm bảo nguồn cung ứng thuốc

Nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong công tác đấu thầu thuốc, mua sắm trang thiết bị vật tư y tế, thời gian qua Chính phủ, Quốc hội, Bộ Y tế đã vào cuộc rất quyết liệt và có nhiều các văn bản đưa ra nhằm giải quyết những vấn đề này. Tuy nhiên, đến nay tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế...vẫn xảy ra.

Thông tin với báo chí tại cuộc họp báo của Bộ Y tế chiều 15/12, ông Lê Việt Dũng- Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), khẳng định: "Hiện nay, về cơ bản có thuốc trên thị trường, không thể thiếu được".

Cụ thể, để đảm bảo nguồn cung ứng thuốc, Cục Quản lý Dược đã triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo nguồn cung ứng thuốc. Đặc biệt, trong vấn đề ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn ngay lập tức.

Cục cũng đang phối hợp để sửa đổi bổ sung một số quy định liên quan đến đấu thầu, thuốc để tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở y tế trong việc triển khai công tác đấu thầu. Dự kiến, cuối năm nay sẽ ban hành 2 Thông tư liên quan.

Ông Dũng cho biết, đơn vị này cũng đang phối hợp với Vụ Kế hoạch - Tài chính sửa đổi, bổ sung các quy định về đấu thầu mua thuốc, đặc biệt là Thông tư 06, để các cơ sở y tế có thể mua được nhiều thuốc với giá phù hợp phục vụ công tác khám, chữa bệnh.

Bộ Y tế thông tin thêm, việc nhiều cơ sở y tế đã mua được thuốc, một số cơ sở y tế không mua được thuốc không phải nguyên nhân văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế và cũng không do ảnh hưởng kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá.

Trong năm 2023, Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia đã tổ chức các hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về đấu thầu tập trung, đàm phán giá, lớp tập huấn nâng cao năng lực đấu thầu thuốc nhằm hỗ trợ tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức đấu thầu thuốc.

Đồng thời, trung tâm cũng tổ chức nhiều đoàn giám sát việc cung ứng thuốc tại các cơ sở y tế thực hiện theo kết quả lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc trúng thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá theo quy định.

Bộ Y tế cũng khẳng định, qua trao đổi, việc chưa có kết quả đấu thầu thuốc đối với danh mục các thuốc do cơ sở y tế tự tổ chức đấu thầu phần lớn do nguyên nhân khách quan.

Cụ thể, nhân lực thực hiện công tác mua sắm thuốc tại các đơn vị còn mỏng, thiếu cán bộ, nhân viên có chuyên môn về công tác đấu thầu. Nhiều cán bộ, nhân viên vừa phải đảm nhiệm công tác khám, chữa bệnh, vừa tham gia công tác đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, thiết bị y tế.

Làm gì để chấm dứt cảnh thiếu thuốc, vật tư y tế?

Nghị quyết 30 và Nghị định 07 của Chính phủ sắp hết hiệu lực (ngày 31/12/2023). Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2024.

Theo Bộ Y tế, để chuẩn bị cho việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu, Bộ đã thực hiện phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xây dựng Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu;

Ban hành Quyết định số 3163 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đấu thầu số 22 trong lĩnh vực y tế. Theo đó, Bộ Y tế đã khẩn trương hoàn thiện dự thảo Thông tư ban hành Danh mục thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy định quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá, Thông tư ban hành các danh mục thuốc phục vụ công tác đấu thầu, Thông tư quy định về cơ chế đối với thuốc hiếm được Nhà nước đảm bảo.

Sau khi Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực, Bộ Y tế sẽ ban hành các Thông tư này để các cơ sở y tế triển khai thực hiện.

Đối với công tác đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá, trong năm 2022-2023, Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia đã tổ chức và phê duyệt kết quả đầu thầu tập trung cấp quốc gia đối với 100 thuốc và Bộ Y tế phê duyệt kết quả đàm phán giá đối với 64 thuốc biệt dược gốc.

Danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá là những thuốc có tỉ trọng sử dụng lớn về giá trị hoặc số lượng tại các cơ sở y tế trên cả nước và có thời gian hiệu lực dài (24 tháng).

Theo đó, các cơ sở y tế trên toàn quốc sẽ được thực hiện kết quả đấu thầu tập trung quốc gia đến hết ngày 31/8/2024 và đàm phán giá đến cuối năm 2024, đầu năm 2025.

Đối với các thuốc trúng thầu đấu thầu tập trung cấp Quốc gia và đàm phán giá đến nay không xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hầu hết đảm bảo cung ứng đầy đủ tới các cơ sở y tế.

Vì vậy, theo Bộ Y tế, kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia đã góp phần giúp ổn định tình hình cung ứng thuốc tại các địa phương, đặc biệt có ý nghĩa đối với các thuốc có số lượng nhu cầu sử dụng lớn như thuốc kháng sinh, tiêu hóa, tim mạch và thuốc điều trị bệnh tiểu đường.

Theo báo cáo tình hình thực hiện kết quả trúng thầu đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá của các cơ sở y tế, đến nay, đã thực hiện được từ 1/2 đến 2/3 thời gian thực hiện tùy từng gói thầu và tỉ lệ thực hiện của các cơ sở y tế trung bình đạt khoảng 60% số lượng thuốc trúng thầu được phân bổ.