Syria: Nga có thể một tay phá vỡ bế tắc trong vấn đề Idlib với Thổ Nhĩ Kỳ?

Theo Ahvalnews, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã phá vỡ lệnh ngừng bắn ở tỉnh Idlib Tây Bắc Syria. Lệnh ngừng bắn được thành lập với mục tiêu mang đến sự chấm dứt cho những vòng chiến đấu mới giữa quân đội chính phủ Syria được Nga hậu thuẫn và lực lượng đối lập do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn đã chấm dứt vào ngày 30/4.

Thổ Nhĩ Kỳ và Nga liệu có thể tìm được tiếng nói chung ở Idlib để phá vỡ bế tắc tại tỉnh quan trọng chiến lược này?  

Trận chiến mới nhất ghi dấu cuộc chiến đấu khốc liệt nhất ở Idlib trong năm nay và cho thấy rõ giới hạn của thỏa thuận ngừng bắn Nga-Thổ Nhĩ Kỳ được ký hồi tháng 9 năm ngoái. Theo thỏa thuận năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải kiềm chế nhóm khủng bố Hayat Tahrir al-Sham (HTS) kiểm soát phần lớn tỉnh Idlib. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ đã không đảm đương được nhiệm vụ này.

Hồi tháng Một, sau một tuần xảy ra các vụ đụng độ, các phiến quân do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, Lực lượng Giải phóng Quốc gia (NLF) đã nhượng lại phần lớn tỉnh Idlib cũng như các dải đất gần Aleppo và Hama cho HTS, cho phép các nhóm này kiểm soát toàn bộ. Nga có thêm một cơ hội chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ vì thất bại trong việc kiềm chế mối đe dọa từ HTS.

Kể từ khi chính quyền Syria mở cuộc tấn công lớn vào Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ đã trang bị cho NLF thêm nhiều vũ khí để mở các đợt tấn công. Trong khi đó, Nga tiếp tục hối thúc việc tách rời các nhóm này ra khỏi phiến quân.                    

Một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng Nga đã tận dụng sự hiện diện của HTS ở Idlib như là “cái cớ để tấn công” Idlib.

Hôm 4/5, 1 trong 12 trạm quan sát mà quân đội Thổ Nhĩ Kỳ thiết lập quanh Idlib theo thỏa thuận lập vùng giảm căng thẳng của thỏa thuận Astana cho Idlib đã bị quân đội Syria tấn công khiến binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ bị thương. Ankara cũng không đáp trả nhưng đã tăng cường lực lượng tới các trạm quan sát này và điều này cho thấy Ankara rõ ràng muốn phản đối các cuộc tấn công hơn việc đơn giản là rút lui nếu cuộc chiến căng thẳng.

Thỏa thuận ngừng bắn mới đây với Nga có thể được thực hiện nhằm tránh sự leo thang căng thẳng thêm và gây nên các vụ đụng độ trực tiếp giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Timur Akhmetov, nhà phân tích các vấn đề về Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại ủy ban các vấn đề quốc tế Nga cho biết “khó để nói chắc điều gì sẽ xảy ra giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ” ở Idlib.

“Sự thực là cả hai nước đều quan tâm đến việc giữ khư khư một số cơ chế hợp tác ở Idlib”, ông Akhmetov cho hay.

“Rõ ràng Nga nghĩ rằng thỏa thuận Sochi không được thực hiện. Thổ Nhĩ Kỳ không thể hoặc không muốn gây áp lực với HTS”, nhà phân tích cho hay.

Ông Akhmetov tin rằng có khả năng cả Ankara và Moscow đều “hiểu rằng thỏa thuận Sochi nên được thay đổi, cả hai nước đang cố gắng đạt được điều kiện thích hợp”.

“Các cuộc chiến đấu gần đây đều có chung đặc điểm: phương tiện và vũ khí hạng nặng của lực lượng đối lập đều bị phá hủy, tên lửa chống tăng được bắn ra, lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn được triển khai ở khắp các vùng nơi HTS kiểm soát”, nhà phân tích nhận định.

“Có lẽ Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng hình thành một hình thức mới ở Idlib nhằm tạo nên một vùng đệm mà không có HTS”, ông Akhmetov nhận định.

Xem thêm >> Không đứng cùng "chiến tuyến", Nga có "tuyệt chiêu" gì để "cứu" Iran trước thảm họa chiến tranh với Mỹ?