Sau sắp xếp huyện, xã việc phục vụ người dân có tốt hơn?

"Sắp xếp không phải là để sắp xếp"

Ngày 12/9, tại phiên họp thứ 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát chuyên đề về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã trong giai đoạn 2019 – 2021, cho ý kiến về phiên họp Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá kỹ hơn kết quả giám sát, đánh giá kết quả đạt được nổi bật so với mục tiêu có đạt được, cần nêu rõ hơn về định tính, định lượng.

Làm rõ hơn về mục tiêu tinh gọn biên chế, tinh gọn bộ máy, bao nhiêu biên chế được tinh giản, tại sao đến nay vẫn còn tồn đọng hơn 3.000 cán bộ cấp xã dôi dư chưa được bố trí, sắp xếp; kinh phí tiết kiệm bao nhiêu từ chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, số liệu trong báo cáo của Đoàn giám sát đã nêu nhưng vẫn cần cụ thể, chi tiết hơn.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, sắp xếp không phải là để sắp xếp mà mục tiêu cuối cùng là nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý Nhà nước. Sau khi sắp xếp, các chỉ tiêu đo lường đánh giá cái này như thế nào trong mấy năm vừa qua, đặc biệt mục tiêu cuối cùng của việc sắp xếp là phục vụ người dân ra sao?.

Khi sắp xếp, các thiết chế về văn hóa, giáo dục có đáp ứng được yêu cầu phục vụ nhân dân không, sau sắp xếp có phải mở thêm điểm trường, mở thêm điểm y tế xã, trong khi nhiều trụ sở, tài sản đang bỏ, không sử dụng được, cần làm rõ vấn đề này trong dự thảo Nghị quyết.

Bên cạnh đó, báo cáo giám sát cũng cần đánh giá kết quả sát nhập, việc phục vụ người dân tại các địa phương có diện tích lớn và địa phương có diện tích nhỏ, nhất là tại những huyện miền núi, biên giới, hải đảo, việc cung cấp dịch vụ công cho người dân, y tế, giáo dục, các thiết chế khác, đảm bảo quốc phòng, an ninh, có điểm nào bảo thủ, trì trệ, hoặc nóng vội, bài học rút ra cho giai đoạn sắp tới.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng băn khoăn về việc sắp xếp đơn vị hành chính ở nông thôn nhập vào các đơn vị hành chính ở đô thị, có nhiều địa phương sau sắp xếp chưa đạt 50% chất lượng tiêu chí đô thị; đề nghị báo cáo giám sát nêu rõ vấn đề này cho giai đoạn tới.

Ngoài ra, tại Điều 2 của dự thảo Nghị quyết về việc tiếp tục thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã nêu quy hoạch tổng thể quốc gia về hành chính, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, Nghị quyết đề cập đến việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, việc đưa nội dung quy hoạch tổng thể quốc gia về hành chính liệu có thuộc phạm vi chuyên đề này không? 

Công việc nhiều hơn nhưng chế độ chính sách không tăng

Cho ý kiến vào Báo cáo giám sát về sát nhập đơn vị hành chính ​cấp huyện, cấp xã, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị khi sắp xếp đơn vị hành chính cần có cơ chế đặc thù riêng ở từng địa phương, không áp dụng đồng đều giữa địa phương có diện tích lớn, đơn vị hành chính nhiều, số dân đông với địa phương có số dân ít, diện tích nhỏ.

Bên cạnh đó, sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, số lượng dân tăng, địa bàn quản lý lớn, công việc nhiều hơn nhưng chế độ chính sách cho cán bộ không tăng, thậm chí có nơi giảm đi.

Ông Nguyễn Đắc Vinh cũng lo ngại, tại các đơn vị lớn sau khi sát nhập, số lượng hộ dân lớn, nhưng cách thức vận hành cũ, chức năng, nhiệm vụ cho cán bộ không chuyên trách, tổ dân phố không thay đổi trong trong điều kiện đô thị thay đổi thì mục tiêu của sắp xếp là nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước không cao. 

Giải trình thêm một số vấn đề liên quan, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trên cơ sở kết quả, hạn chế và những kiến nghị được nêu trong báo cáo của Đoàn giám sát, Bộ Nội vụ kiến nghị ngay sau Phiên họp này Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết về kết quả giám sát thực hiện nghị các Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021.

Theo đó, ban hành Nghị quyết để tiếp tục thực hiện việc sắp xếp giai đoạn 2022-2026; đồng thời xem xét sớm thông qua Tờ trình Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều trong Nghị quyết 1211, cũng như Nghị quyết 1210 của Chính phủ về tiêu chuẩn đơn vị hành chính, phân loại đơn vị hành chính, phân loại đô thị - hiện đang được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo sát sao, đã sẵn sàng báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trong thời gian tới. Việc hoàn thiện các văn bản này cũng tạo điều kiện để Bộ Nội vụ tiến hành tham mưu cho Chính phủ theo thẩm quyền triển khai thực hiện.

Về phía Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định sẽ phối hợp với Bộ liên quan sớm tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội ban hành những chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền của Quốc hội quyết định. Đối với vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ quyết định, Bộ Nội vụ sẽ báo cáo Chính phủ sớm sửa đổi, bổ sung một số nghị định, thông tư liên quan để triển khai kịp thời cho giai đoạn 2022-2025…