Phát hiện vụ nổ cực lớn, bắn vàng, bạch kim và uranium khắp vũ trụ
Đài quan sát tia X Chandra của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã phát hiện một vụ bùng phát năng lượng cực lớn, bắn vàng, bạch kim và uranium đi khắp nơi.
Các nhà thiên văn học so sánh hiện tượng này như vụ nổ siêu thanh trên Trái đất. Trên Trái đất, mỗi khi máy bay bứt phá ngưỡng tốc độ âm thanh, nó sẽ tạo ra một tiếng nổ lan tỏa khắp hướng, gọi là vụ nổ siêu thanh.
Đài quan sát của NASA đã ghi nhận hiện tượng tương tự, cách Trái đất khoảng 130 triệu năm ánh sáng. Vụ nổ bí ẩn lập tức thu hút sự chú ý của các chuyên gia và được đặt tên là GW170817.
Đây có thể là quầng sáng xuất phát từ một vụ nổ kilonova, dẫn đến sự hợp nhất của hai sao neutron hoặc một hố đen sau khi “ngấu nghiến” con mồi.
Theo nhà thiên văn học Aprajita Hajela từ Đại học Northwestern (Mỹ), đó là một hiện tượng chưa từng được ghi nhận trước đây: Một vụ sáp nhập sao neutron, gây ra một vụ nổ "kilonova", sáng hơn 1.000 lần so với các vụ nổ "supernova" (siêu tân tinh) từng được quan sát.
Vụ nổ kinh khủng đến nổi đã giải phóng sóng xung kích làm chấn động không - thời gian, gửi tia X tới Trái đất sau 3,5 năm, tức vào ngày 17/8/2017. Sự kiện đã giải phóng ra môi trường vũ trụ vô số kim loại nặng như vàng, bạch kim và uranium.
“Chúng ta đang tiến vào lĩnh vực chưa từng khai phá trước đây trong việc nghiên cứu chuyện gì xảy ra sau khi sao neutron hợp nhất”, theo cô Aprajita Hajela, sinh viên cao học ngành vật lý học thiên thể của Đại học Tây Bắc và là tác giả chính của báo cáo mới.
Sao neutron là dạng vật thể siêu mạnh, được cho là hình thành sau 2 lần một ngôi sao khổng lồ chết đi. Nó mang siêu năng lượng nên khi 2 sao neutron sáp nhập, đó sẽ là một sự kiện vô cùng kinh khủng.
Vụ nổ lớn đến nỗi tín hiệu của nó được ghi nhận trong nhiều năm. Chín ngày kể từ khi phát hiện, ánh sáng mà Trái Đất nhận được lên tới đỉnh điểm, thắp sáng toàn quang phổ và cho đến năm 2020, tuy tín hiệu mờ dần trên hầu hết quang phổ, nó vẫn duy trì ở bước sóng tia X quan sát được và đến nay vẫn chưa hoàn toàn biến mất.
Tuy nhiên, theo một kịch bản khác, đài quan sát tia X Chandra đã bắt được tín hiệu xuất phát từ vật chất rơi vào miệng một hố đen vừa hình thành.
Tiến sĩ Joe Bright, đồng tác giả báo cáo, cho rằng dù thế nào đi chăng nữa, con người cũng đang chứng kiến hiện tượng thiên văn vô cùng đặc biệt.
Minh Hoa (t/h theo Người Lao Động, Thanh Niên)