Người nghệ sĩ đặc biệt và hành trình đưa hát xẩm vào đời sống đương đại
Gần 20 năm qua, nhạc sĩ Nguyễn Quang Long và các nghệ sĩ trẻ nhóm Xẩm Hà Thành đã được nhiều khán giả biết đến vì nỗ lực phục hồi và đưa nghệ thuật hát xẩm trở lại với công chúng. Vừa qua, nghệ sĩ Nguyễn Quang Long đã giới thiệu tới khán giả album xẩm “Trách ông Nguyệt Lão” và album được đánh giá đã góp phần đưa hát xẩm hòa vào đời sống đương đại.
Niềm đam mê và con đường 25 năm nặng lòng với hát xẩm
25 năm đi theo âm nhạc chuyên nghiệp, 20 năm theo nghiệp nghiên cứu, lý luận âm nhạc, nghệ sĩ Quang Long ra mắt album hát xẩm “Trách ông Nguyệt lão” vào những ngày cuối năm 2019.
Các nghệ sĩ nhóm xẩm Hà Thành cùng NSND Thúy Ngần (thứ tư từ trái sang) hát live một số bài xẩm trong album tại buổi ra mắt "Trách ông Nguyệt Lão".
Album gồm 9 bài xẩm, đều là những sáng tác của Quang Long. Trong đó, có 3 bài được khai thác từ thơ của hai thi sĩ thuộc hai thế hệ mà anh cảm thấy đồng điệu về tâm hồn là Nguyễn Bính và Hồng Thanh Quang, để lồng điệu xẩm trở thành những bài hoàn chỉnh là Chân quê (Nguyễn Bính), Thôi em cứ việc lấy chồng và Nghĩ kỹ mà xem (Hồng Thanh Quang).
Sáu bài còn lại trong album có xẩm Bốn mùa hoa Hà Nội (sáng tác cùng Hồ Điệp) đã được nhóm Xẩm Hà Thành phát hành MV năm 2016 và trở nên quen thuộc với khán giả.
Nghệ sĩ Quang Long và con trai.
Theo nghệ sĩ Quang Long, album “Trách ông Nguyệt lão” được anh giới thiệu đúng những ngày tháng cuối cùng của năm 2019 mang ý nghĩa đặc biệt đối với anh, bởi ghi dấu ấn hành trình 25 năm đi theo âm nhạc chuyên nghiệp, 20 năm theo nghiệp nghiên cứu, lý luận âm nhạc.
Vì vậy, anh đã dành không gian để tri ân 3 người thầy đã dẫn lối anh đến với âm nhạc, đó chính là người cha Nguyễn Ngọc Tưởng thân yêu đã đưa anh đến với những nốt nhạc lời ca đầu tiên; nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tĩnh (Bắc Ninh) - người đã nâng cánh cho anh những tháng ngày đầu tiên ở Học viện Âm nhạc; và PGS.TS Nguyễn Trọng Ánh - người đã khuyến khích anh đi theo con đường lý luận âm nhạc.
Ca sĩ Mai Tuyết Hoa biểu diễn ca khúc trong album.
Chia sẻ trong buổi họp báo, nghệ sĩ Quang Long cho biết: “Điều đặc biệt trong album này là các tác phẩm đều do tôi sáng tác. Nếu như trước đây các tiền nhân sáng tác nhưng không để ý đến các vấn đề bản quyền, các tác phẩm được sáng tác rồi truyền nhau biểu diễn thì ngày nay lại rất khác.
Cũng chính vì điều này mà đến trước họp báo một ngày tôi mới đưa tác phẩm Dặn con - một tác phẩm ứng tác theo điệu thập ân cho NSND Thuý Ngần để học và biểu diễn hôm nay. Ngoài ý thức về bản quyền, tôi muốn dành tặng món quà này cho quý vị. Đây cũng là điều tôi muốn tâm sự cho các con và cháu mình, giữ lấy đạo và điều tử tế trong đời sống, với bố mẹ”.
Đưa quá khứ về hiện tại
Nói về tâm nguyện 25 năm hoạt động nghệ thuật, nghệ sĩ Quang Long cho biết, lâu nay anh luôn trăn trở và muốn làm những sản phẩm âm nhạc cổ truyền phù hợp người nghe trong thời điểm hiện tại. Bởi, dù là nghệ thuật nào thì cũng không thể sống được nếu không tiếp tục khơi nguồn dòng chảy để nó phù hợp với nhu cầu mang tính thời đại.
Nhà thơ Hồng Thanh Quang (người đội mũ) tới chúc mừng nhạc sĩ Nguyễn Quang Long (thứ hai từ trái qua) trong buổi ra mắt album Trách ông Nguyệt Lão.
Chính vì thế, muốn nối dài sự sống cho âm nhạc truyền thống nói chung, xẩm nói riêng càng cần phải tạo nên những sản phẩm mang tính nghệ thuật tích hợp nhiều yếu tố khác nhau, hài hòa giữa nghe và xem.
Nhiều MV của nhóm Xẩm Hà Thành thực hiện có hình ảnh vừa đậm tính truyền thống lại vừa được sử dụng kỹ thuật làm MV phổ biến của âm nhạc đại chúng hiện nay đã thu hút được sự quan tâm của công chúng ít nhiều nói lên được điều này.