Mỹ Latinh từ chối gặp Tổng thống Ukraine tại Thượng đỉnh chung với EU

Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) đã xóa “mọi thứ về Ukraine” khỏi một tuyên bố chung do EU đề xuất, cổng tin tức Euractiv (có trụ sở tại Brussels) đưa tin hôm 6/7. Sự phản đối của CELAC cũng buộc EU rút lại lời mời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tham dự Hội nghị Thượng đỉnh chung sắp tới của 2 bên.

Khối Mỹ Latinh gồm 33 thành viên dự kiến sẽ tổ chức một Hội nghị Thượng đỉnh chung với EU tại Brussels, vào ngày 17-18/7. Ban đầu, Tây Ban Nha – nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên Hội đồng châu Âu – đã mời ông Zelensky tham dự, nhưng lời mời đã bị hủy bỏ sau sự phản đối từ các nhà lãnh đạo CELAC, theo Euractiv.

Là một phần của quá trình chuẩn bị cho hội nghị, 2 khối đã gửi đi gửi lại một số bản thảo của tuyên bố chung. Bản dự thảo tuyên bố chung cho EU đề xuất, được gửi đi hồi tháng trước, bao gồm hỗ trợ cho Ukraine, biến đổi khí hậu và cam kết năng lượng xanh, chống tham nhũng và các mục tiêu chính sách lớn khác của EU.

Nhưng ngay trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh mang tính bước ngoặt này, CELAC hôm 4/7 đã gửi lại một bản phản hồi đề xuất dài 21 trang, dội “một gáo nước lạnh” vào nỗ lực của EU nhằm tập hợp sự ủng hộ của phần còn lại của châu Mỹ đối với Ukraine, trang Euractiv cho biết. Trong bản phản hồi đề xuất, CELAC đã “xóa mọi thứ về Ukraine”.

Văn bản tuyên bố ban đầu cho Hội nghị Thượng đỉnh do EU đề xuất bao gồm một số đoạn về hỗ trợ cho Ukraine, tham khảo các nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (UNGA). “Văn bản về Ukraine rất cân bằng”, một nhà ngoại giao EU nói với Euractiv. “Không có gì đặc biệt về bất cứ thứ gì chúng tôi gửi cho họ”, một nhà ngoại giao EU khác nói thêm.

Thay vào đó, theo nội dung đề xuất được sửa đổi mà Euractiv được tiếp cận, EU và CELAC sẽ “ủng hộ các giải pháp ngoại giao nghiêm túc và mang tính xây dựng cho cuộc xung đột hiện tại ở châu Âu, bằng các biện pháp hòa bình, đảm bảo chủ quyền và an ninh của tất cả chúng ta, cũng như hòa bình, ổn định và an ninh khu vực và quốc tế”.

Một nhà ngoại giao châu Âu nói với Euractiv rằng, EU coi việc tuyên bố chung này lên án “cuộc chiến của Nga ở Ukraine” và có nội dung cụ thể về Hiến chương Liên Hợp Quốc, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, là “rất quan trọng”. Brussels cũng muốn có một cam kết rõ ràng đối với “nền tảng hòa bình” do ông Zelensky đề xuất, nhưng CELAC đã bác bỏ những điều này.

Hầu hết các quốc gia Mỹ Latinh đã nhiều lần nói rằng họ không muốn bị kéo vào một cuộc xung đột mà họ coi chủ yếu là “vấn đề của châu Âu”.

Một nhà ngoại giao của CELAC nói với Euractiv rằng, Hội nghị Thượng đỉnh không chỉ xoay quanh vấn đề xung đột ở Ukraine, mà còn giải quyết các vấn đề quan trọng đối với khu vực, bao gồm hiệp định thương mại đang bị đình trệ giữa EU và các thành viên Mercosur (Argentina, Brazil, Paraguay và Uruguay).

Trong một động thái bất ngờ, CELAC đã yêu cầu người châu Âu bồi thường thiệt hại do chế độ nô lệ gây ra. Đây có thể sẽ trở thành một vấn đề gây tranh cãi.

Các Bộ trưởng EU dự kiến sẽ thảo luận về bản phản hồi đề xuất tại một cuộc họp vào ngày 7/7. Họ sẽ làm việc để có một tuyên bố chung, nhưng không loại trừ khả năng Hội nghị Thượng đỉnh này có thể kết thúc mà không có tuyên bố chung nào.

Minh Đức (Theo RT, Euractiv)