Mối liên hệ giữa béo phì và các ca mắc Covid-19 nặng

Kể từ khi đại dịch Covid-19 khởi phát, giới chuyên gia nhận định Covid-19 nguy hiểm với những người thừa cân. Nhóm F0 này thường mắc cả bệnh tiểu đường, các nhà khoa học tin rằng nguyên nhân chính vẫn là từ tình trạng béo phì.

Đi sâu về vấn đề này, một nghiên cứu được đăng tải trên chuyên trang về sinh học BioRxiv hồi tháng 10 đã đánh giá mối liên hệ giữa lượng mỡ trong cơ thể và mức độ dễ tổn thương trước Covid-19.

“Chúng tôi nhận thấy mô mỡ của con người ở nhiều địa điểm có thể bị nhiễm virus SARS-CoV-2. Sự lây nhiễm này gây ra phản ứng viêm, bao gồm tiết ra các chất gây viêm ở các ca Covid-19 nặng”, các nhà khoa học cho biết.

Nhóm tác giả đã làm các thí nghiệm về khả năng nhiễm virus của mô mỡ, cũng như cách từng loại tế bào phản ứng trước virus. Họ cũng lấy mô mỡ từ những người tử vong do Covid-19 và tìm thấy virus ở mô mỡ gần với nhiều cơ quan.

"Điểm mấu chốt là virus có thể lây nhiễm trực tiếp vào tế bào mỡ và ảnh hưởng đến các mô lân cận", Tiến sĩ Philipp Scherer, nhà khoa học tại Trung tâm Y tế UT Southwestern, không tham gia vào nghiên cứu, cũng nhận định.

Nghiên cứu không chỉ làm sáng tỏ lý do người thừa cân dễ nhiễm virus, mà còn cho thấy nguyên nhân một số người trẻ tuổi, không có bệnh nền dễ chuyển nặng.  "Có thể đây chính là điểm yếu (của cơ thể người) mà virus lợi dụng để trốn tránh các phản ứng miễn dịch. Nó ẩn náu ở tế bào mỡ", Giáo sư Vishwa Deep Dixit, chuyên gia miễn dịch học tại Trường Y Yale, cho biết.

Mô mỡ được cấu tạo chủ yếu từ tế bào mỡ và tế bào miễn dịch, bao gồm một loại gọi là đại thực bào mô mỡ. Tiến sĩ Catherine Blish tại Đại học Stanford, thành viên của nhóm nghiên cứu, đã thực hiện nhiều thí nghiệm để xem liệu mô mỡ thu được từ bệnh nhân béo phì có dễ nhiễm nCoV hay không. Đồng thời, nhóm nghiên cứu theo dõi phản ứng của các loại tế bào khác nhau.

Họ phát hiện rằng tế bào mỡ có thể bị nhiễm virus, song không nghiêm trọng. Nhưng nếu đại thực bào nhiễm bệnh, chúng phát triển phản ứng viêm mạnh mẽ. Các tế bào mỡ không nhiễm trùng cũng góp phần tạo phản ứng viêm.

Khi Covid-19 tấn công, các mô mỡ phản ứng sinh học, tạo ra hormone và protein miễn dịch. Hormone và protein đó hoạt động trên tế bào khác, thúc đẩy trạng thái viêm dai dẳng ngay cả khi nCoV đã ngừng hoạt động. Tình trạng này được gọi là "bão cytokine" - phản ứng viêm mạnh mẽ đến mức có hại hơn cả virus. 

Tiến sĩ Blish và các cộng sự cũng nhận thấy các mô mỡ bị nhiễm bệnh có thể gây ra hội chứng Covid-19 kéo dài. Những người mắc hội chứng này có thể xuất hiện các triệu chứng của Covid-19 hàng tuần, thậm chí hàng tháng sau khi khỏi bệnh. Dữ liệu cũng cho thấy vắc-xin và phương pháp điều trị Covid-19 có thể cần tính đến trọng lượng và lượng mỡ cơ thể bệnh nhân.

“Nghiên cứu trên là lời cảnh báo cho các chuyên gia và nhân viên y tế, thúc giục họ để ý kỹ hơn tới những người bị thừa cân, béo phì, cũng như phương án điều trị và tiêm chủng dành cho họ”, Barry Popkin, Giáo sư dinh dưỡng tại Đại học Bắc Carolina ở Chapel Hill, nói.

Minh Hoa (t/h theo VnExpress, Zing)