Lúng túng quy định chứng chỉ IELTS miễn thi Ngoại ngữ tốt nghiệp THPT

Thống nhất lại quy định trước kỳ thi

Trưa ngày 15/6, Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT vừa có công văn gửi các Sở GD&ĐT về việc sử dụng chứng chỉ để miễn bài thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023.

Theo đó, để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người học trong kỳ thi này, Cục Quản lý chất lượng bổ sung hướng dẫn “Thí sinh đã đăng ký dự thi kỳ thi tốt nghiệp năm 2023 được sử dụng chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài thi và cấp sau ngày 10/9/2022 để xét miễn bài thi ngoại ngữ theo quy định”.

Việc bổ sung này giúp gỡ bỏ những lo lắng đối với thi sinh có chứng chỉ ngoại ngữ được cấp trong khoảng thời gian từ 10/9 đến 11/11/2022.

Như vậy, Bộ GD&ĐT điều chỉnh lại mốc thời gian công nhận chứng chỉ quốc tế để miễn thi ngoại ngữ kỳ thi tốt nghiệp THPT. Bởi trước đó, nhiều thí sinh hoang mang, bức xúc trước quy định đột ngột thay đổi mốc thời gian công nhận các chứng chỉ quốc tế để miễn thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023.

Nguyên nhân bắt nguồn từ Bộ GD&ĐT có văn bản gửi các địa phương hướng dẫn việc xác minh chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài (chứng chỉ) để miễn thi bài thi môn ngoại ngữ kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023. Trong đó yêu cầu các địa phương chỉ chấp nhận xét (hoặc miễn thi) với thí sinh có chứng chỉ cấp trước ngày 10/9/2022 và sau ngày 11/11/2022.

Quy định này khác với hướng dẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT 2023 do Bộ GD&ĐT ban hành hồi tháng 4/2023, thí sinh có chứng chỉ IELTS 4.0 trở lên hoặc tương đương được miễn thi và tính điểm 10 môn tiếng Anh khi xét tốt nghiệp THPT. Hạn sử dụng chứng chỉ còn ít nhất tới ngày 27/6/2023.

Được biết, quy định mới này của Bộ GD&ĐT liên quan đến việc hoãn thi IELTS ở Việt Nam hồi đầu tháng 11 năm ngoái. Theo quy định của Bộ GD&ĐT, sau ngày 10/9/2022, việc liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài phải được Bộ cấp phép.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 11, các đơn vị tổ chức thi và cấp chứng chỉ IELTS mới lần lượt hoàn thiện yêu cầu này, ảnh hưởng tới nhiều thí sinh thi trong khoảng thời gian trên. Vì vậy Bộ GD&ĐT sẽ không chấp nhận các chứng chỉ trong khoảng thời gian 10/9 đến 11/11/2022.

Thí sinh lo lắng vì quy định bất ngờ

Một trong những trường hợp thí sinh hoang mang là con của anh Lê Ngọc, 48 tuổi, trú huyện Hóc Môn, Tp.HCM. Đầu tháng 5/2023, khi đăng ký thi tốt nghiệp THPT, con anh Ngọc đăng ký miễn thi môn Tiếng Anh do có chứng chỉ IELTS 7.0. Chứng chỉ do IDP cấp ngày 22/9/2022, hạn trong hai năm.

Theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo hồi tháng 4, thí sinh có chứng chỉ IELTS 4.0 trở lên hoặc tương đương được miễn thi và tính điểm 10 môn Tiếng Anh tốt nghiệp THPT. Hạn sử dụng chứng chỉ còn ít nhất tới ngày 27/6/2023. Do đó, con anh Ngọc không ôn thi môn này mà tập trung ôn luyện các môn còn lại.

Đến ngày 13/6, trường thông báo con anh không đủ điều kiện miễn thi Tiếng Anh, theo hướng dẫn mới của Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trong văn bản gửi các địa phương ngày 9/6, Cục Quản lý chất lượng ghi chứng chỉ hợp pháp phải được cấp trước ngày 10/9/2022.

"Con tôi đang rất hoang mang", anh Ngọc nói. Hai bố con không chấp nhận được việc đạt 7.0 IELTS mà không được miễn môn Tiếng Anh trong khi thí sinh có chứng chỉ IELTS 4.0 đã được quy đổi thành 10 điểm.

Tính đến ngày 14/6, Sở GD&ĐT Tp.HCM tiếp nhận nhiều trường hợp học sinh lớp 12, có chứng chỉ ngoại ngữ được cấp từ 10/9 đến 11/11/2022, thắc mắc, bức xúc như trường hợp anh Ngọc. Theo thống kê sơ bộ, 752 học sinh ở TP HCM rơi vào trường hợp này.

Anh Ngọc cho rằng, nếu chứng chỉ của con anh không hợp lệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo phải hướng dẫn từ sớm để học sinh có phương án ôn tập hay thi lại. Tại sao lại ra văn bản hướng dẫn vào thời điểm trước kỳ thi chỉ hai tuần, dù việc các đơn vị kia phải dừng tổ chức thi diễn ra từ năm ngoái.

Đề xuất phương thức quy đổi phù hợp hơn

Đầu tháng 4/2023, Bộ GD&ĐT công bố hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 và đề cập những đối tượng được miễn thi môn Ngoại ngữ tốt nghiệp THPT 2023.

Hai đối tượng được miễn làm bài thi môn Ngoại ngữ bao gồm: Thành viên đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế môn Ngoại ngữ theo Quyết định của Bộ trưởng GD&ĐT; thí sinh có một trong các chứng chỉ ngoại ngữ (giống hoặc khác với môn Ngoại ngữ đang học tại trường phổ thông) hợp lệ, có giá trị sử dụng ít nhất đến ngày 27/6/2023 và đạt mức điểm tối thiểu theo quy định của bộ.

Theo đó, thí sinh có chứng chỉ TOEFL ITP 450 điểm, TOEFL iBT 45 điểm trở lên do ETS cấp hoặc IELTS 4.0 điểm trở lên do IDP hoặc Hội đồng Anh cấp sẽ được miễn thi môn Tiếng Anh, điểm môn này cũng được tự động quy đổi thành 10.

Đây không phải năm đầu tiên Bộ GD&ĐT áp dụng chính sách này. Từ năm 2016, Bộ này đã quy định những thí sinh có IELTS 4.0 hoặc các chứng chỉ khác tương đương sẽ được miễn thi môn Tiếng Anh tốt nghiệp. Năm 2015, thí sinh chỉ cần có IELTS 3.5 là được miễn thi.

Bàn về vấn đề quy đổi điểm, ThS. Trần Minh Tú, giảng viên tại Đại học Quốc gia Tp.HCM nhận định, đây là điều không hợp lý. Theo cô Minh Tú, IELTS 4.0 chỉ tương đương trình độ tiếng Anh cơ bản, nghĩa là chỉ dừng ở mức đọc hiểu văn bản tiếng Anh đơn giản, nhận biết các cấu trúc câu và từ vựng cơ bản. Nếu để quy đổi thành điểm thi môn Tiếng Anh tốt nghiệp THPT, cô Tú cho rằng 4.0 IELTS chỉ tương đương 5 điểm.

Do đó, việc quy mức IELTS thấp như vậy thành điểm 10 cho bài thi môn Tiếng Anh tốt nghiệp sẽ không công bằng với những thí sinh không có điều kiện học và thi IELTS. Hơn nữa, điều này sẽ làm giảm giá trị của kỳ thi tốt nghiệp THPT. Về mặt lâu dài, cô Tú lo ngại việc quy đổi điểm sẽ khiến học sinh tìm mọi giá để thi IELTS thay vì thi tốt nghiệp THPT.

Về việc quy đổi điểm năng lực ngoại ngữ quốc tế thành điểm thi môn Tiếng Anh tốt nghiệp, giảng viên Trần Minh Tú đề xuất Bộ GD&ĐT nên cân nhắc phương thức quy đổi khác phù hợp hơn thay vì mặc định 4.0 IELTS trở lên sẽ được 10 điểm.