Lộ diện chủ nhà hội nghị khí hậu COP29: Lại là một nước giàu dầu mỏ

Một văn bản dự thảo được công bố vào ngày 10/12 đề xuất rằng Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu COP29 sẽ được tổ chức ở thủ đô Baku của Azerbaijan từ ngày 11-22/11/2024. Văn bản này sẽ cần được gần 200 quốc gia tham gia hội nghị thông qua trước khi trở thành chính thức, nhưng dự kiến không có bất ngờ gì sẽ xảy ra.

Liên Hợp Quốc di chuyển địa điểm của các cuộc đàm phán về khí hậu trên khắp thế giới với các khu vực khác nhau thay phiên nhau đăng cai. Nhóm Đông Âu, bao gồm các quốc gia thuộc Liên Xô cũ, giữ chức chủ tịch luân phiên vào năm 2024 và đã không thể đạt được thỏa thuận nhất trí về việc nước nào trong số họ sẽ đóng vai trò chủ nhà vào năm tới cho tới khi Azerbaijan được đề cử.

Azerbaijan đã sẵn sàng đăng cai Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP29) vào năm tới sau khi đạt thành thỏa thuận với đối thủ lâu năm Armenia, đảm bảo Baku sẽ không phải đối mặt với mối đe dọa từ quyền phủ quyết của Yerevan.

Azerbaijan cũng nhận được sự ủng hộ của Nga. Trước đó Nga đã tuyên bố sẽ phủ quyết mọi nỗ lực của bất kỳ quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) nào ở Đông Âu trong bối cảnh Moscow đang thực hiện chiến dịch quân sự ở Ukraine và hứng “cơn mưa” các lệnh trừng phạt từ tập thể phương Tây.

“Chúng tôi rất biết ơn tất cả các quốc gia, đặc biệt là nhóm Đông Âu và chủ nhà Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vì sự hỗ trợ của họ”, Bộ trưởng Sinh thái Azerbaijan Mukhtar Babayev cho biết trong bài phát biểu từ sân khấu chính tại COP 28 hôm 9/12.

Quyết định trên giải quyết bế tắc địa chính trị kéo dài nhiều tháng về địa điểm tổ chức hội nghị khí hậu tiếp theo, nhưng cũng đồng thời thu hút sự chú ý khi Azerbaijan lại là một đất nước tràn ngập Petrodollar (đô la dầu mỏ) khác, với việc dầu chiếm hơn 90% xuất khẩu của đất nước.

Khi quốc gia thành viên của OPEC+ này lần đầu tiên được xướng tên đề cử vào ngày 7/12, ông Richard Black của tổ chức nghiên cứu năng lượng Ember đã viết trên trang mạng xã hội X/Twitter: “Có vẻ như con đường từ COP28 sẽ dẫn đến Baku, có thể là thủ đô dầu mỏ đầu tiên trên thế giới cách đây 1.000 năm, nơi Marco Polo ghi lại hoạt động buôn bán dầu và nơi du khách vẫn có thể bồi bổ sức khỏe bằng cách ngâm mình trong bồn tắm dầu thô”.

Việc giữ chức chủ tịch Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hợp Quốc mang lại cho một quốc gia ảnh hưởng rất lớn đến chương trình nghị sự và kết quả của nó. Hội nghị Thượng đỉnh COP28 ở Dubai, UAE là hội nghị lớn nhất từ trước đến nay với hơn 90.000 đại biểu đăng ký tham gia.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Azerbaijan Aykhan Hajizada cho biết ông hiểu những lo ngại đó, đồng thời nhấn mạnh kế hoạch của Azerbaijan nhằm đa dạng hóa các nguồn năng lượng bao gồm nhiều năng lượng gió và năng lượng mặt trời hơn.

Đại sứ Azerbaijan tại Vương quốc Anh Elin Suleymanov lưu ý rằng năm ngoái Azerbaijan đã ký thỏa thuận xây dựng đường cáp điện dưới Biển Đen để cung cấp điện gió cho các quốc gia bao gồm Romania, Bulgaria và Hungary.

“Azerbaijan là nơi đầu tiên ghi nhận đợt bùng nổ dầu mỏ đầu tiên của thế kỷ 20”, ông  Suleymanov nói. “Đó là sự khởi đầu của cuộc cách mạng năng lượng, và tôi nghĩ Azerbaijan cũng có thể trở thành nơi tổ chức các sự kiện lớn thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng”.

Azerbaijan có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và lịch sử lâu đời về khai thác dầu khí. Dự trữ dầu khí ở nước này được ước tính lớn thứ 3 ở khu vực Caspi. Sản lượng dầu đạt đỉnh điểm vào năm 1941 với 172 triệu thùng dầu, tương đương gần 75% sản lượng của Liên Xô khi đó. Sản lượng sau đó sụt giảm đều đặn, giảm mạnh vào những năm cuối trước khi Liên Xô tan rã. Chỉ đến cuối những năm 1990, việc phát hiện trữ lượng dầu và khí đốt mới mới dẫn đến sự thay đổi sản lượng, chủ yếu nhờ đầu tư nước ngoài từ các đối tác quốc tế.

Minh Đức (Theo Reuters, AP, Bloomberg)