Không một quốc gia nào có thể phát triển vô hạn định điện mặt trời

Chiều 6/11, đại biểu Lê Tất Hiếu (đoàn Vĩnh Phúc) nhắc tới Quy hoạch điện VIII ưu tiên chính sách đột phá phát triển điện mặt trời mái nhà, mái công trình xây dựng, nhất là tại khu vực miền Bắc có nguy cơ thiếu điện và điện mặt trời “tự sản, tự tiêu”.

Tới 2030, công suất phát triển loại điện này tăng thêm 2.600 MW và ưu tiên phát triển không giới hạn công suất với điều kiện dùng lưới điện sẵn có. Năm 2024 dự báo nguy cơ thiếu điện ở miền Bắc cao, nên xây dựng bổ sung điện mặt trời là nguồn bổ sung tốt, giảm thiểu thiếu điện. Hiện nhiều doanh nghiệp muốn đầu tư nhưng lại thiếu cơ chế.

"Bao giờ Bộ Công Thương đưa ra chính sách phát triển loại nguồn điện này, góp phần giảm thiếu điện cho miền Bắc?", ông Hiếu chất vấn.

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong Quy hoạch Điện VIII, tới năm 2030 điện mặt trời được quy hoạch công suất là 12.836 MW (8,5%, không bao gồm điện mặt trời mái nhà hiện hữu), gồm các nguồn điện mặt trời tập trung 10.236 MW, nguồn điện mặt trời áp mái tự sản, tự tiêu và cho nối lưới là khoảng 2.600 MW.

Điện gió trên bờ và gần bờ là 21.880 MW (14,5% tổng nguồn), điện gió ngoài khơi là 6.000 MW (4% tổng nguồn) và điện sinh khối, điện rác là 2.270 MW (1,5% tổng nguồn).

Theo Bộ trưởng, việc tổng nguồn năng lượng tái tạo không kể thủy điện, đã chiếm cơ cấu tới 28,5% so với tổng nguồn, đây là cơ cấu rất lớn, ngay cả những nước có trình độ công nghệ phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực lưới điện thông minh, có các thiết bị lưu trữ điện và giá điện ở mức độ cao cũng chỉ ở trên dưới 20%.

Việc đặt mục tiêu về năng lượng tái tạo trong hệ thống điện như vậy cũng được cho là mức phấn đấu cao, ngoài nỗ lực của Việt Nam rất cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế nhất là cam kết chuyển dịch năng lượng (JETP).

Trong điều kiện công nghệ hạ tầng năng lượng của nước ta, Bộ trưởng cho biết để thực hiện các mục tiêu nguồn điện được nêu trong Quy hoạch điện VIII thì phải tập trung nghiên cứu đầu tư lưới điện thông minh, đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ điện, đồng thời thúc đẩy thực hiện thị trường điện ở cả 3 cấp độ là phát điện cạnh tranh - bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh.

Đồng thời, biểu giá bán lẻ điện phải nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn, theo đó nguồn điện nền là thủy điện và các nguồn nhiệt điện phải có giá cao để bù đắp cho các loại năng lượng tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản tự tiêu, hoặc là để huy động được nguồn năng lượng tái tạo như cơ cấu đặt ra.

Như vậy, để khai thác được năng lượng tái tạo nhất là điện gió điện mặt trời thì phải đẩy mạnh khuyến khích các hoạt động đầu tư điện mặt trời, tự sản tự tiêu không nối lưới, phải xây dựng, ban hành được cơ chế mua bán điện trực tiếp, đẩy mạnh phát triển các loại thiết bị lưu trữ điện và thị trường điện, kể cả thị trường phát điện cạnh tranh, bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh.

Nói thêm về điện mặt trời áp mái, ông Diên cho rằng, việc phát triển điện mặt trời không giới hạn về công suất là trong bối cảnh công nghệ của chúng ta phát triển, các nhà đầu tư năng lượng áp mái không gây áp lực đến truyền tải.

Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng cho rằng, không một quốc gia nào có thể phát triển một cách là vô hạn định đối với năng lượng tái tạo và điện mặt trời. Từ đó đòi hỏi chúng ta phải có có điện nền ổn định, chiếm tỉ trọng 80-85%.