Không để Ban Thanh tra Nhân dân hoạt động bè phái, đưa người thân vào làm việc

Đảm bảo công khai về lĩnh vực đất đai

Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách sáng 7/9, Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Cho ý kiến về Dự án Luật, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) cho rằng, cần có Ban Thanh tra Nhân dân ở cấp xã, phường nhưng phải có hình thức tổ chức, cơ chế hoạt động thực chất, hiệu quả.

Ngoài ra, cần có cơ chế để Ban Thanh tra Nhân dân không hoạt động một cách bè phái hoặc đưa quá nhiều người thân, họ hàng vào làm việc.

Về nội dung công khai, Điều 11, Khoản 3 của dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở liên quan đến việc công khai về đất đai như thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đại biểu Nguyễn Anh trí nêu quan điểm là cần có quy định để công khai rõ ràng, cập nhật kịp thời.

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, nếu để chậm trễ trong việc công khai về đất đai là nhân dân rất khổ và nếu công khai không rõ ràng thì lại là môi trường rất tốt, màu mỡ để nhũng nhiễu, tiêu cực, tham ô, tham nhũng phát triển. Cho nên, cần có quyết định để đảm bảo được việc công khai về lĩnh vực đất đai.

Liên quan đến Ban thanh tra Nhân dân, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) cho biết đây là nội dung được chuyển từ Luật Thanh tra sang. Theo đại biểu, bản chất của thiết chế thanh tra Nhân dân là thực hiện quyền kiểm tra, giám sát của người dân.

Do đó, đại biểu đề nghị đổi tên từ Ban thanh tra Nhân dân thành Ban kiểm tra giám sát Nhân dân để phù hợp với luật mới và tránh nhầm lẫn với các thiết chế thanh tra của nhà nước, kiểm tra Đảng và phản biện của Mặt trận Tổ quốc.

Làm rõ quy định thực hiện dân chủ tại doanh nghiệp

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) quan tâm đến vấn đề mở rộng phạm vi Luật thực hiện dân chủ cơ sở sang lĩnh vực của doanh nghiệp, của tổ chức sử dụng lao động. Đại biểu quan ngại khi mở rộng phạm vi Luật sang lĩnh vực các tổ chức có sử dụng lao động sẽ nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc và không khả thi.

Về mặt lý luận, dân chủ là người dân làm chủ, thể hiện mối quan hệ giữa người dân với chính quyền, với Nhà nước. Trong mối quan hệ này, người dân là người chủ thật sự.

Đại biểu Lâm cho rằng, việc đặt vấn đề quan hệ dân chủ ở cơ sở hay dân chủ trong mối quan hệ giữa người dân với chính quyền, với nhà nước là hoàn toàn xác đáng và dự án Luật này để điều chỉnh, làm sâu sắc đảm bảo quyền làm chủ của người dân rất thuyết phục.

Tuy nhiên, nhìn vào mối quan hệ trong tổ chức sử dụng lao động, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đại biểu Trần Văn Lâm nhận thấy, mối quan hệ này gọi là hợp tác. Hợp đồng lao động thể hiện bằng hợp đồng và về bản chất, người trả lương là chủ sử dụng lao động đó. Còn người lao động là người đi làm thuê.

“Chúng ta đặt vấn đề ngược lại người chủ là người trả tiền để thuê lao động, ông ấy lại là đối tượng để cho người khác làm chủ mình. Vậy về mặt nguyên tắc lý luận liệu đã thông chưa, có thỏa đáng không?”, đại biểu Lâm băn khoăn.

Do đó, đại biểu đề nghị nên cân nhắc để làm rõ và trong thực tế tại Chương 4 có quy định một chương riêng về vấn đề thực hiện quy chế dân chủ ở tổ chức sử dụng lao động, có quy định rất nhiều điều về công khai, về người lao động được quyết định, được tham gia ý kiến, người lao động được kiểm tra…

Mục tiêu chính của chúng ta là đảm bảo được bảo vệ quyền lợi người lao động trong mối quan hệ giữa người làm thuê với doanh nghiệp.

Theo đại biểu Lâm, để bảo vệ quyền lợi người lao động thì chúng ta đã có một loạt các luật quy định chặt chẽ như Luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp, Thi đua - khen thưởng... Các luật này được các cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra, giám sát thi hành một cách chặt chẽ.

Vì vậy, đại biểu thấy rằng không nhất thiết phải quy định nội dung này thành luật riêng, chỉ cần bổ sung, sửa đổi quy định ở các luật hiện hành nêu trên.

Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm, nếu áp dụng thực hiện quy chế dân chủ trong doanh nghiệp tương tự như ở xã, phường thì có lẽ không phù hợp và khiên cưỡng.

Bởi thực tế thời gian qua, việc thực hiện quy chế dân chủ trong doanh nghiệp hiệu quả không cao, nếu vội vàng luật hóa nội dung này thì không đảm bảo tính khả thi, tính hiệu quả của Luật trong thực tiễn và có khả năng một số đối tượng sẽ lợi dụng, gây khó khăn cho doanh nghiệp thì có thể làm xấu đi môi trường đầu tư kinh doanh.

Cho ý kiến thêm về dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) cho rằng đối với việc thực hiện dân chủ ở cơ quan Nhà nước, thực tế triển khai còn hình thức, thiếu thực chất, đại biểu bày tỏ mong muốn khi Luật được ban hành và đi vào thực tế, hiệu quả công tác thực hiện dân chủ sẽ được nâng cao.

Quan tâm đến việc thực hiện dân chủ ở tổ chức có sử dụng lao động, đại biểu cho biết, trong trường hợp người đứng đầu các tổ chức có sử dụng lao động không thực hiện các quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở thì sẽ bị xử lý. Điều này sẽ gây áp lực thêm cho tổ chức, ngoài việc chịu sự kiểm tra, thanh tra, đảm bảo điều kiện an toàn lao động, vệ sinh thực phẩm…,các tổ chức sẽ gánh thêm áp lực đảm bảo dân chủ, đây sẽ là áp lực lớn cho người đứng đầu các tổ chức.

Ngoài ra, việc giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm cũng sẽ làm tăng thêm công việc, nhiệm vụ cho các cơ quan Nhà nước.

Đại biểu cho rằng, với các quy định này, pháp luật đang can thiệp sâu vào hoạt động của các tổ chức có sử dụng lao động, khiến các tổ chức này mất đi sự chủ động, gây tốn kém thời gian, nguồn lực, không còn tập trung cho việc sản xuất, kinh doanh, bị kìm hãm trong phát triển.

Đại biểu đề nghị dự thảo Luật cần cân nhắc để quy định của pháp luật phù hơp với thực tiễn, đảm bảo khả thi trong tổ chức thực hiện.