Hơi thở đời thường của nền kinh tế nhân văn qua góc nhìn nghệ thuật
Những khía cạnh đời sống thường ngày và dòng chảy của xã hội được thu nhỏ trong các mô hình tại triển lãm Nền kinh tế nhân văn, do Oxfam tại Việt Nam tổ chức.
Chương trình khai mạc “Triển lãm Nền kinh tế nhân văn” đã diễn ra trực tiếp vào tối ngày 28/12 tại Hà Nội.
Triển lãm được Oxfam tổ chức nhằm tái hiện chân thực bức tranh xã hội Việt Nam. Bên cạnh những đổi thay tích cực, một góc khác về chênh lệch giàu nghèo, khoảng cách trong chất lượng giáo dục, và các vấn đề của đô thị hiện đại cũng được thể hiện qua các mô hình trưng bày. Người xem được gợi mở về tính cấp thiết xây dựng hệ thống bình đẳng giới, dịch vụ công phổ quát cho toàn dân, các mô hình kinh doanh cho tương lai, việc làm tử tế và các khía cạnh khác trong sự phát triển của xã hội.
Bên cạnh đó, cung cấp cho công chúng những thông tin hữu ích giúp nâng cao hiểu biết về các vấn đề xã hội như bất bình đẳng, dịch vụ công phổ quát, bình đẳng giới, công việc chăm sóc không được trả lương,…
Tọa đàm "Nền kinh tế nhân văn đặt con người và Trái Đất lên trên lợi nhuận" diễn ra tại buổi khai mạc triển lãm.
Tọa đàm tại buổi Khai mạc triển lãm, các chuyên gia phát triển, các nhà nghiên cứu xã hội và nghệ thuật đã cùng thảo luận các chiều cạnh của việc tiếp cận đặt con người và môi trường làm trung tâm của nền kinh tế nhân văn, đưa ra phân tích và đánh giá về các cơ hội và thách thức để xây dựng nền kinh tế nhân văn ở Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế dịch chuyển sau tác động của đại dịch Covid-19 và hướng tới Net Zero.
Sản phẩm mô hình "Nền kinh tế nhân văn" tại triển lãm.
Theo đó, việc sử dụng GDP làm thước đo cho sự phát triển kinh tế không còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Đo lường chỉ dựa trên GDP đang bỏ qua nhiều yếu tố như khoảng cách giữa người giàu và người nghèo, trong đó lợi nhuận thuộc về nhóm nhỏ siêu giàu, bất bình đẳng về thu nhập và tài sản gia tăng, môi trường chịu tác động nặng nề hay sự tham gia của người dân còn hạn chế trong mô hình quản trị quốc gia trong khi những nền tảng xã hội vẫn được đảm bảo.
Ảnh người dân dự án được trưng bày tại triển lãm.
Ông Phạm Quang Tú, Phó Giám đốc Quốc gia, tổ chức Oxfam tại Việt Nam phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm: “Đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận GDP không phải là thước đo phát triển của quốc gia. Các quốc gia cần đánh giá sự phát triển qua một thước đo rộng hơn về phúc lợi, nghèo đa chiều, và tính tới những yếu tố gây tổn hại tới sự bền vững của môi trường. Oxfam đánh giá cao định hướng phát triển bao trùm mà Chính phủ Việt Nam đặt ra nhằm đảm bảo tất cả mọi người đều được hưởng lợi từ quá trình tăng trưởng.
Nhưng thực tế cho thấy vẫn còn khoảng cách giữa định hướng và thực thi chính sách. Vì thế, chúng tôi mong Chính phủ, các Bộ, ban, ngành và các địa phương xây dựng những chính sách, chương trình để hiện thực hóa những mục tiêu này. Điều đó cũng sẽ giúp thay đổi quan niệm sống của người dân đặt lợi ích nhân văn cho cộng đồng, xã hội và môi trường lên trên lợi nhuận ngắn hạn”.
Sản phẩm mô hình "Bất bình đẳng" tại triển lãm.
Tiến sỹ Nguyễn Thắng, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng tư vấn chính sách kinh tế - xã hội, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam cũng đưa ra đánh giá “Để xây dựng Nền Kinh tế Nhân văn ở Việt Nam, chúng ta cần thúc đẩy phát triển bao trùm đi cùng với kiềm chế sự gia tăng chênh lệch về tài sản. Đến năm 2030 và xa hơn là năm 2045, xu hướng gia tăng bất bình đẳng về tài sản có thể là rủi ro tiềm ẩn đe dọa sự gắn kết xã hội nói riêng và sự phát triển của Việt Nam nói chung.”
Khách tham quan thích thú quan sát mô hình thu nhỏ về nền kinh tế nhân văn.
Bên cạnh đó, nghệ sỹ Trần Lương, người thiết kế triển lãm Nền kinh tế nhân văn nói về vai trò của nghệ thuật trong mô hình kinh tế mới này: “Vai trò đa ngôn ngữ của nghệ thuật, và gắn với thực hành mang tính thể nghiệm và khái niệm có thể giải quyết được rào cản của các ngôn ngữ bản địa, phương ngữ, và việc hệ thống giáo dục phổ thông bị thiếu trầm trọng ở các vùng trũng. Nghệ thuật đương đại trực diện can thiệp và đối thoại với các vấn đề xã hội, ngoài tính phản biện, bằng thực nghiệm nghệ thuật đương đại cũng đặt ra các gợi ý và tiền đề cho các giải pháp mang các giá trị tiến bộ, bền vững và nhân đạo, và nó đã là phòng thí nghiệm cho tiến trình phát triển xã hội.”