Giám sát trọng tâm, trọng điểm vấn đề nổi bật của ngành năng lượng

Giám sát tổng thể các ngành năng lượng

Tiếp tục chương trình Phiên họp Chuyên đề pháp luật tháng 9, sáng 24/9 UBTVQH cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát chi tiết và đề cương các báo cáo của Đoàn giám sát của UBTVQH về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021”.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi, thành viên đoàn giám sát cho biết, nội dung giám sát tập trung vào việc ban hành chính sách, văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực năng lượng (trọng tâm là các Luật Điện lực, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Dầu khí, Luật Năng lượng nguyên tử, Luật Khoáng sản; Luật Bảo vệ môi trường, Luật Quy hoạch, Luật Đấu thầu, Luật Đất đai và các văn bản pháp luật khác có liên quan).

Giám sát về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021, bao gồm: Cung cầu và an ninh năng lượng; Quy hoạch tổng thể và quy hoạch các phân ngành năng lượng; Bảo vệ môi trường, giảm phát thải;

Khoa học, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng; Quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng; một số nội dung khác, như vấn đề hợp tác quốc tế; xã hội; quốc phòng, an ninh liên quan đến phát triển năng lượng; một số dự án năng lượng chậm tiến độ, gặp khó khăn, vướng mắc.

Góp ý vào kế hoạch giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đồng tình với nhiều nội dung cơ bản Đoàn giám sát nêu và góp ý một số vấn để liên quan đến sự cân đối hài hòa giữa các ngành tiến hành giám sát.

Bởi đây là chuyên đề giám sát rộng, nhưng trong nội dung, phạm vi, đối tượng giám sát tập trung nhiều về ngành điện.

Ông Vũ Hồng Thanh cho rằng, đối với ngành điện chỉ nên tập trung vào một số vấn đề giám sát đang được dư luận rất quan tâm. Ví dụ năng lượng tái tạo phát triển vượt công suất trong Quy hoạch điện 7; tình trạng đầu tư ồ ạt vào điện mặt trời, điện gió dẫn tới thừa thiếu cục bộ, ảnh hưởng tới an ninh năng lượng quốc gia.

Ngoài ra, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Đoàn giám sát cũng cần xem xét chính sách về xuất nhập khẩu và chiến lược đầu tư nâng cao năng lực của các ngành năng lượng của Việt Nam, trong đó ngành than hiện đang có nhiều khó khăn, bất cập.

Đồng tình với ý kiến tại phiên họp, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho rằng, vấn đề năng lượng rất rộng, cần xem xét, cân đối giám sát tổng thể các ngành năng lượng để đảm bảo tính toàn diện.

Ông đề nghị, chuyên đề giám sát nên tập trung vào bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, trong đó có giá năng lượng - đây là vấn đề có tính nền tảng và được xã hội, nhân dân rất quan tâm.

Việc giám sát cũng cần tập trung vào trọng tâm là chuyển dịch cơ cấu năng lượng gắn với phát triển các năng lượng tái tạo, năng lượng mới và gắn với phát triển hạ tầng năng lượng bền vững và các cam kết trung hòa phát thải khí nhà kính vào năm 2050.

Có xảy ra tình trạng thiếu điện trong thời gian tới?

Đánh giá cao công tác chuẩn bị của Đoàn giám sát về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đồng tình với các ý kiến phát biểu tại phiên họp, các ý kiến góp ý sâu sắc, đề nghị Đoàn giám sát nghiên cứu, tiếp thu bổ sung trong Đề cương giám sát và quá trình tổ chức thực hiện.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đề nghị Đoàn giám sát xác định rõ hơn mục đích, căn cứ, phạm vi thực hiện chuyên đề giám sát này.

Hiện có nhiều cơ quan, đơn vị thực hiện giám sát, nhưng giám sát của Quốc hội, của UBTVQH cần tập trung đánh giá việc thể chế hóa các chủ trương của Đảng thành pháp luật của Nhà nước; việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật (nghị định, thông tư, kế hoạch, quyết định…) để triển khai các luật; giám sát việc tổ chức thực thi các văn bản quy phạm pháp luật, kết quả, tồn tại, hạn chế như thế nào?

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, mục tiêu cuối cùng của giám sát của Quốc hội là gắn với trách nhiệm giải trình của các tổ chức, các cấp, các ngành liên quan, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu.

Việc giám sát cần xác định vấn đề trọng tâm, trọng điểm, trong đó có vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng, có xảy ra tình trạng thiếu điện trong thời gian tới, đảm bảo an ninh năng lượng trong điều kiện hiện nay như thế nào.

Giám sát tập trung vào vấn đề chuyển đổi năng lượng, gắn với thích ứng biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường; chiến lược, quy hoạch, kế hoạch điện, trong đó quy hoạch điện 7 điều chỉnh, quy hoạch điện 8…

Bên cạnh đó, tập trung giám sát các chính sách phát triển năng lượng, chính sách tiết kiệm năng lượng, các chính sách liên quan đến khuyến khích, thu hút đầu tư, chính sách liên quan đến huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực, việc thu hút FDI, các thành phần kinh tế tư nhân đầu tư vào lĩnh vực này, …

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng lưu ý hoạt động giám sát cần tránh chồng chéo, trùng lặp. Đoàn giám sát cần khai thác kết quả của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Kiểm toán, kết quả giám sát của Ban Kinh tế Trung ương và những chuyên đề giám sát trước đây mà Ủy ban Kinh tế đã triển khai…. sử dụng kết quả đã có phân tích, đánh giá để đạt được mục tiêu của cuộc giám sát này.