Dự án nào của Gang thép Thái Nguyên khiến 5 nguyên lãnh đạo "xộ khám"?

Ngày 18/4, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Công ty TISCO).

Cùng ngày, cơ quan điều tra khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Mai Văn Tinh (nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam) và Đậu Văn Hùng (nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam) về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

Khởi tố, bắt tạm giam ông Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng giám đốc Công ty TISCO), Trần Văn Khâm (nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty TISCO) và Ngô Sỹ Hán (nguyên Phó tổng giám đốc, Trưởng ban quản lý dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty TISCO) về các tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Cả 5 bị can trên đều bị khởi tố và bắt giam vì liên quan đến 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên. Hiện, Bộ Công an đang tập trung lực lượng điều tra mở rộng vụ án và thu hồi tài sản bị thiệt hại.

Dự án cải tạo mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên có tổng mức đầu tư là 3.843 tỷ đồng được Chính phủ giao Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) tổ chức thẩm định, xem xét phê duyệt, còn Công ty Gang thép Thái Nguyên là chủ đầu tư.

Dự án gồm 2 gói thầu chính là gói thầu mỏ sắt Tiến Bộ đã hoàn thành đưa vào sử dụng với giá trị thanh toán là 442 tỷ đồng và gói thầu thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (gọi tắt là EPC) dây chuyền công nghệ luyện kim trị giá 160,9 triệu USD đấu thầu rộng rãi. Đơn vị trúng thầu là Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC).

Theo cam kết, hợp đồng EPC được thực hiện trong 30 tháng tính từ tháng 9/2007, có trị giá gần 161 triệu USD và không thay đổi suốt quá trình thực hiện.

Sau đó, MCC được tạm ứng 35,6 triệu USD và cùng với TISCO ký 10 phụ lục điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng của hợp đồng EPC. Tuy nhiên giữa năm 2013, Chủ tịch HĐQT TISCO khi đó ký quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án là 8.104 tỷ đồng (tăng 4.261 tỷ đồng); thời gian thực hiện đến hết năm 2014 dù trên thực tế gói thầu đã tạm dừng thi công.

Thanh tra Chính phủ kết luận quá trình thực hiện dự án, các đơn vị và cá nhân liên quan trong đó có TISCO, MCC, VNS và Bộ Công Thương có khuyết điểm, sai phạm. Tổng giá trị TISCO đã thanh toán cho dự án là 4.421 tỷ đồng, tổng dự nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là 3.896 tỷ đồng, trong đó thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục đều chưa hoàn thành.

Ngoài ra, TISCO đã thanh toán thay MCC tiền thuế 11,6 triệu USD, thanh toán chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị 4,7 tỷ đồng vượt giá trị hợp đồng. Trong khi đó phía MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là 38,8 triệu USD.

Hiện một số thiết bị đã gỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.

Mới đây, ngày 10/4, Gang thép Thái Nguyên đã tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019. Báo cáo Ban kiểm soát nêu rõ tình hình tài chính của Gang thép Thái Nguyên là vô cùng “nguy hiểm” khi vốn điều lệ năm 2018 chỉ là 1.936,8 tỉ đồng nhưng nợ phải trả chiếm tới 82% cơ cấu vốn.

“Nợ phải trả quá nhiều so với nguồn vốn chủ sở hữu, gấp 4,65 lần vốn chủ sở hữu cho thấy cơ cấu nguồn vốn của công ty là không an toàn" - báo cáo Ban kiểm soát thông tin tại Đại hội cổ đông. Cũng tại đại hội, cổ đông đặc biệt quan tâm tới những “lùm xùm” tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 tại TISCO.

Về dự án này, ngày 20/2/2019, Thanh tra Chính  phủ đã công bố kết luận thanh tra và chuyển sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền và Bộ Công an xem xét, điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự.

Trong cuộc họp xử lý 12 dự án ngành Công Thương do Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì mới đây, ông Nguyễn Đình Phúc, Tổng giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam (chiếm 65% vốn tại TISCO) cho biết hiện nay việc đàm phán với nhà thầu MCC vẫn gặp khó khăn. Do điều kiện tiên quyết là phải tăng vốn đầu tư thêm 100 triệu USD để hoàn thành dứt điểm dự án nên Tổng công ty Thép phải chờ ý kiến của Bộ Tư pháp về xử lý pháp lý.

Tuy nhiên, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng phía công ty phải làm rõ các vướng mắc, cáo bạch rõ thực trạng dự án để xử lý theo hướng có lợi hơn.

Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, cần sớm bàn giao Tổng công ty Thép từ Bộ Công Thương về Tổng công ty kinh doanh vốn nhà nước (SCIC). Từ đó thực hiện xử lý dứt điểm hợp đồng EPC và khoản giải chấp bảo lãnh còn vướng mắc để sớm tiến hành cổ phần hóa.

Giá cổ phiếu TIS ba tháng gần đây diễn biến lình xình. Kết phiên 18/4, cổ phiếu dừng tại mức giá 10.500 đồng/cp.

Trưa nay lực lượng chức năng đã khám xét căn biệt thự của ông Trần Văn Khâm - nguyên chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO).

Clip Khám nhà ông Trần Văn Khâm - nguyên chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Gang thép Thái Nguyên (Nguồn: Tuổi trẻ)

Khoảng 12h, hai ôtô biển xanh của Bộ Công an đã đến căn biệt thự của ông Trần Văn Khâm tại tổ 13, phường Trung Thành, TP Thái Nguyên. Ông Trần Văn Khâm cũng có mặt lúc khám nhà. Được biết lực lượng chức năng đã làm việc tại đây gần 1 tiếng rưỡi.

Nhà riêng của ông Khâm là một căn biệt thự 5 tầng, toạ lạc trên khuôn viên hàng nghìn mét vuông, có tường rào bao quanh, hệ thống camera an ninh, cổng chính có điều khiển điện tử. Người dân quanh khu vực Nhà máy Gang thép Thái Nguyên ví đây là một tòa lâu đài.

Đình Văn

(Tổng hợp)