Độc đáo hội chọi bò của người dân tộc Mông trên đất Tây Nguyên

Kỳ công lựa chọn bò chọi

Theo truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, con bò là loài vật nuôi quý. Người dân nuôi bò không chỉ để đi cày ruộng mà còn để tham gia những ngày hội chọi bò. Cũng vì thế, dù sống ở đâu, mỗi hộ gia đình người Mông đều có ít nhất một con bò để nuôi.

Ông Sùng Văn Lùng, trú thôn Ea Lang, xã Cư Pui, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk cho biết, đối với đồng bào dân tộc Mông, con bò gần gũi, thân thiết, nhất là bò chọi được xem như thành viên trong gia đình. Không chỉ vậy, con bò cũng thể hiện sự giàu sang của mỗi gia đình.

Đặc biệt, nhiều gia đình đồng bào dân tộc Mông tại xã Cư Pui vẫn duy trì việc nuôi bò chọi để tham gia các hội chọi bò hàng năm.

Theo người dân địa phương, hội chọi bò đã là ngày hội truyền thống của đồng bào dân tộc Mông ở Cư Pui. Đây không chỉ là dịp để bà con vui chơi mà còn thể hiện sức mạnh, sự dẻo dai và phát triển của cả cộng đồng.

Theo phong tục, hội chọi bò diễn ra 3 đợt một năm vào mùng 6 Tết, Rằm tháng Giêng và Rằm tháng 7.

Những con bò tham gia hội chọi được lựa chọn tỉ mỉ, cẩn thận, cặp sừng dài, cong, đôi mắt nhỏ sâu, thân hình lực lưỡng, sẵn chắc. Đồng thời, con bò đấu còn được chăm sóc đặc biệt, được huấn luyện đàng hoàng.

Ông Dương Văn Thà, Bí thư Chi bộ thôn Cư Rang (xã Cư Pui) và cũng là một trong những người có kinh nghiệm nuôi bò chọi cho biết, việc lựa chọn và nuôi dưỡng một con bò chọi rất kỳ công nên người nuôi phải kiên nhẫn.

“Con bò được chọn để chăm sóc, huấn luyện thành bò chọi phải có dáng lực lưỡng, săn chắc, mắt nhỏ, má dày, mỏ ngắn, da dày, lông mượt, hai tai ngắn ép vào thân, chân to khỏe. Trong quá trình chăm sóc, phải xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp để bò không quá béo hoặc quá gầy thì sẽ ảnh hưởng đến sức chiến đấu. Không chỉ vậy, trước khi tham gia thi đấu, hạn chế tối đa việc cho bò chọi giao phối sinh sản”, ông Thà cho hay.

Nét văn hóa đặc sắc

Theo thông tin từ chính quyền địa phương, Lễ hội chọi bò tại xã Cư Pui được tổ chức từ năm 2010. Đến nay, lễ hội đã trở thành nét văn hóa đặc sắc riêng của đồng bào dân tộc Mông trên cao nguyên Đắk Lắk và thu hút hàng nghìn người dân, du khách khắp nơi đổ về cổ vũ đấu sĩ bò.

Được biết, năm 2023, có 12 con bò đăng ký tham gia Lễ hội chọi bò. Những chú bò chọi được các chủ bò có kinh nghiệm tuyển chọn giống ở Thái Lan, Lào và các địa phương trong nước về nuôi.

Để đảm bảo an toàn cho ngày hội, công tác tổ chức được chuẩn bị chu đáo, sân bãi được rào chắn kỹ càng. Ban tổ chức thành lập tổ giám khảo gồm 7 người có kinh nghiệm trong việc nuôi chăm sóc bò, am hiểu về đặc tính của bò chọi để điều hành các cặp bò thi đấu.

Quá trình tổ chức, các cặp bò sẽ bốc thăm thi đấu loại trực tiếp. Bốn con bò chiến thắng cuối cùng sẽ vào bán kết, tranh giải Nhất, Nhì, Ba. Những con bò thắng cuộc sẽ được mọi người coi đó là một sự may mắn mang đến nhiều tài lộc cho cộng đồng và gia đình.

Ông Nguyễn Văn Tâm, Bí thư Đảng ủy xã Cư Pui cho hay, những năm qua, địa phương đang nỗ lực khôi phục các lễ hội văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.

Trong đó, các hoạt động văn hóa của các dân tộc phía Bắc như chọi cù, ném còn, thổi khèn, múa khèn của người Mông và chọi bò được tổ chức vào dịp sau Tết Nguyên đán thu hút hàng nghìn du khách trong và ngoài tỉnh về tham dự.

Khánh Ngọc