Doanh nghiệp ô tô hồi sinh

Dịch bệnh bùng nổ khiến sức mua suy giảm

Làn sóng dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4 tiếp tục bùng phát tại nhiều tỉnh và thành phố đã kìm hãm đà hồi phục của thị trường ô tô trong 9 tháng đầu năm 2021. 

Đây là lần đầu tiên các nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô phải tạm dừng tất cả mọi hoạt động để phòng dịch. Lần đầu tiên hàng loạt hệ thống đại lý phân phối ô tô phải đóng cửa, chuyển sang kinh doanh trực tuyến. Và đây cũng là năm đầu tiên, doanh số bán ô tô theo tháng giảm kỷ lục, về mức thấp nhất trong vòng gần 10 năm qua (chỉ bán vỏn vẹn 8.884 xe các loại trong tháng 8/2021).

Nhiều hãng xe đã thực hiện nghiên cứu phát triển kênh mua bán online với các chương trình ưu đãi hấp dẫn hướng tới khách hàng nhằm thu hút người mua. Hàng loạt mẫu mã ô tô từ xe phổ thông đến xe hạng sang, từ xe lắp ráp đến ô tô nhập khẩu nguyên chiếc đều lần lượt giảm giá bán từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng.

Mặc dù vậy thì sức mua của thị trường vẫn rất yếu do ảnh hưởng trực tiếp từ dịch bệnh khiến nhu cầu mua sắm xe, đặc biệt là những chiếc xe có giá trị cao khi giá thành dao động từ khoảng vài trăm triệu lên đến vài tỷ đồng của người dân là vô cùng thấp.

Chỉ đến khi vào quý IV/2021, thị trường kinh doanh ô tô mới dần hồi phục. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc thay vì mục tiêu zero-Covid, Việt Nam đã điều chỉnh sang mô hình sống chung an toàn, vừa kiểm soát các đợt bùng phát dịch, vừa mở cửa trở lại nền kinh tế và khôi phục lại cuộc sống bình thường của người dân. Từ đó, thị trường kinh doanh ô tô bắt đầu được mở cửa thông thoáng trở lại cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh dần được hồi phục.

Bên cạnh đó, việc Chính phủ tái áp dụng quy định giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đã trải thảm cho thị trường ô tô dần ổn định, trở lại đà tăng trưởng và bùng nổ như thời điểm trước dịch. Quy định này chính thức được áp dụng từ ngày 1/12/2021 đến 31/5/2022.

Trên thực tế, nhìn vào số lượng xe bán ra vào các tháng 10, 11 và 12 của năm 2021 cũng cho thấy sự trỗi dậy mạnh mẽ của thị trường ô tô trong quý cuối cùng của năm tài chính 2021.

Lũy kế cả năm 2021, CTF ghi nhận doanh thu thuần đạt 4.512 tỷ đồng, giảm 20% so với năm trước nhưng lợi nhuận sau thuế tăng lên mức 50,3 tỷ đồng, gấp nhiều lần con số 1,4 tỷ lợi nhuận của năm 2020.

Phía CTF lý giải do chính sách mở cửa trở lại cho ngành ô tô trong nước của Chính phủ cũng như nhu cầu sử dụng xe của khách hàng tăng cao, đồng thời chính sách hỗ trợ chi phí mặt bằng và chính sách tiết kiệm chi phí của Công ty đã giúp chi phí hoạt động được giảm đi một phần so với cùng kỳ. Chi phí được giảm đáng kể so với năm trước đã giúp lợi nhuận của doanh nghiệp tăng mạnh.

Cũng không kém cạnh với anh em trong ngành, Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp (VEAM, MCK: VEA) cũng công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2021 với doanh thu và lợi nhuận đều tăng trưởng so với cùng kỳ.

Cụ thể, tính riêng quý 4 doanh thu thuần đạt 1.182 tỷ đồng, tăng 18,3% so với quý 4/2020. Tổng giá trị đầu tư vào các công ty liên doanh liên kết của VEAM ghi nhận gần 1.100 tỷ đồng mà giá trị hiện tại đã lên đến gần 5.200 tỷ đồng. Nếu như trong 3 quý đầu năm 2021, doanh nghiệp rơi vào khốn đốn vì doanh số bán xe tại các công ty liên doanh liên kết sụt giảm thì tới quý IV VEAM đã "kiếm đủ" từ khoản đầu tư này.

Danh sách các công ty liên doanh liên kết với VEAM có những cái tên nổi bật như Honda Việt Nam, Toyota Việt Nam, Ford Việt Nam - đây là những tên tuổi chính mang về khoản lãi hơn 1.700 tỷ đồng trong quý 4 vừa qua cho doanh nghiệp.

Sau khi khấu trừ mọi chi phí, quý 4/2021 VEAM báo lãi trước thuế 1.920 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế tăng trưởng 8,5% lên 1.888 tỷ đồng. Lũy kế cả năm 2021 doanh thu đạt 4.019 tỷ đồng, tăng trưởng 9,6% so với năm 2020 và lợi nhuận sau thuế TNDN của VEAM ghi nhận tăng lên mức 5.794 tỷ đồng.

Các công ty liên doanh liên kết tăng mạnh doanh số bán xe vào quý cuối năm đã góp phần lớn trong việc mang về cho công ty khoản lãi hơn 5.100 tỷ đồng cả năm, đi ngang so với năm trước đó.