Đề nghị điều tra, xử lý hình sự 22 doanh nghiệp nợ BHXH

Ngày 21/8, Bảo hiểm Xã hội (BHXH) TP Hồ Chí Minh cho biết cơ quan này vừa chuyển hồ sơ của 22 doanh nghiệp (DN) trốn đóng các loại bảo hiểm kéo dài, với số tiền lên đến 51 tỷ đồng để đề nghị cơ quan Công an TP Hồ Chí Minh vào cuộc điều tra, xử lý hình sự…

Trong danh sách những DN bị kiến nghị xử lý hình sự, đơn vị có số nợ đóng các loại bảo hiểm thấp nhất 303 triệu đồng, cao nhất lên đến 6,6 tỷ đồng.

Trong đó, đứng đầu là Công ty CP Vĩnh Cửu (quận 2) với tổng số tiền trốn đóng, nợ đọng tính đến tháng 6-2019 là hơn 6,6 tỷ đồng; tiếp theo là Công ty CP Bao bì Nhựa Sài Gòn (quận Tân Phú) nợ trên 6 tỷ đồng; Công ty TNHH MTV May mặc Minh Giao (quận Bình Thạnh) nợ 4,7 tỷ đồng; Công ty CP Thương mại Tiến Hưng (quận Tân Phú) nợ 4,2 tỷ đồng; Công ty TNHH SXTMDV Thanh Tiên (quận 12) nợ 4,1 tỷ đồng; Công ty CP Xây dựng dân dụng và công nghiệp phía Nam (quận 1) nợ 3,2 tỷ đồng; Công ty CP Tân Hoàng Thắng (quận Tân Bình) nợ 2,9 tỷ đồng; Công ty TNHH Địa ốc Tân Vũ Minh (quận Bình Thạnh) nợ 2,3 tỷ đồng; Công ty CP VTTH Mai Linh (quận 10) nợ 2,3 tỷ đồng; Công ty CP XD Phú Khang Gia (quận Bình Thạnh) nợ 1,9 tỷ đồng; Công ty TNHH Địa ốc Hoàng Anh Sài Gòn (quận 10) nợ 1,1 tỷ đồng…

Trước đó, BHXH TP cũng đã gửi danh sách 11 DN nợ BHXH đề nghị xử lý hình sự. Tính đến nay, tại TP HCM đã có 33 DN nợ BHXH bị đề nghị xử lý theo quy định của Luật Hình sự.

Về vấn đề xử lý các tội danh liên quan tới BHXH, Bảo hiểm Y tế (BHYT), Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN), mới đây, Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối vừa ban hành Nghị quyết 05/2019 hướng dẫn áp dụng 3 điều trong Bộ Luật Hình sự 2015.

Theo Nghị quyết 05/2019 của Hội đồng Thẩm phán, một số thuật ngữ liên quan tới BHYT đã được hướng dẫn thống nhất, như định nghĩa về lập hồ sơ giả; Lập hồ sơ bệnh án khống; Kê đơn thuốc khống; Kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, chi phí giường bệnh; Chi phí khác; Giả mạo hồ sơ, thẻ BHYT; Thẻ BHYT được cấp khống; Thẻ BHYT đã bị thu hồi, bị sửa chữa...

Với một số hành vi liên quan tới BHXH, BHYT, BHTN, Nghị quyết 05/2019 cũng giải thích rõ. Như hành vi Trốn đóng bảo hiểm, là hành vi của người sử dụng lao động có nghĩa vụ đóng cho người lao động nhưng không đóng, đóng không đầy đủ. Gian dối để không đóng, không đóng đầy đủ tiền BHXH, BHYT, BHTN là trường hợp cố ý không kê khai, hoặc kê khai không đúc thực tế việc đóng.

Không đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN là trường hợp người sử dụng lao động không gửi hồ sơ đăng ký đóng, hoặc đầy đủ hồ sơ, nhưng không đóng cho người lao động. Không đóng đầy đủ là việc người sử dụng lao động đã xác định rõ, đầy đủ các khoản đóng, lập chứng từ, hồ sơ quyết toán lương của người lao động, nhưng chỉ đóng 1 phần tiền BHXH, BHYT, BHTN.

Nghị quyết trên cũng làm rõ quy định về một số tình tiết định khung hình phạt, như có tình chất chuyên nghiệp; Dùng thủ đoạn tỉnh vi, xảo quyệt; Phạm tội 2 lần trở lên; Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động

Về các tội trên nhưng thực hiện trước 0h ngày 1/1/2018 (khi các điều trên chưa có hiệu lực). Nghị quyết hướng dẫn, các hành vi này sẽ không xử lý về hình sự quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự. Tùy từng trường hợp sẽ có cách xử lý khác nhau.

Cụ thể, trường hợp chưa xử phạt vi phạm hành chính và chưa hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính thì xử phạt hành chính. Trường hợp đã xử phạt vi phạm hành chính mà cá nhân, tố chức bị xử phạt cô tinh trốn tránh, trì hoãn thực hiện sẽ thực hiện cưỡng chê thi hành. Trường hợp gây thiệt hại cho người lao động, cơ quan BHXH hoặc tổ chức cá nhân khác, thi người bị thiệt hại có thể khởi kiện yêu câu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo luật tố tụng dân sự.

Không coi việc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động trước ngày 1/1/2018 là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 216 Bộ luật Hình sự. Nghị quyết xác định tư cách tố tụng của cơ quan BHXH trong các tội trên là bên bị hại...

Hoàng Mai