Đảm bảo quyền bầu cử trong mùa dịch Covid-19

Trong tình hình dịch bệnh covid-19 diễn biến phức tạp, để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho bầu cử ĐBQH và HĐND các cấp trong bối cảnh dịch bệnh, UBND các cấp phối hợp chặt chẽ với các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương, bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật và trang thiết bị phục vụ công tác bầu cử; có phương án, kịch bản chi tiết, cụ thể cho công tác bầu cử trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên địa bàn, nhất là đối với các đơn vị bầu cử, khu vực bỏ phiếu thực hiện cách ly y tế do dịch bệnh phát sinh.

Trước câu hỏi của nhiều người dân về việc, người đang bị cách ly phòng chống dịch Covid-19 thì có được bầu cử, phương thức bầu cử ra sao? Giải đáp thắc mắc này, luật sư Nguyễn Trung Tiệp – Đoàn luật sư TP.Hà Nội cho biết: Theo quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (sau đây gọi là Luật Bầu cử) thì mọi công dân có quyền bầu cử đều được ghi tên vào danh sách cử tri và được phát thẻ cử tri. Mỗi công dân chỉ được ghi tên vào một danh sách cử tri nơi mình thường trú hoặc tạm trú.

Đối với những người đang ở khu cách ly tập trung hoặc cách ly tại nhà thì vẫn được thực hiện quyền bầu cử. Cụ thể, theo điểm c khoản 4 điều 10 Thông tư 1/2021/TT-BNV, Tổ bầu cử sẽ mang phiếu bầu cùng hòm phiếu phụ đến các cử tri để thực hiện việc bỏ phiếu do không đến được phòng bỏ phiếu trong những trường hợp:

Các cử tri là người ốm đau, già yếu, khuyết tật; người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng; người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ; người đang bị cách ly xã hội tập trung tại các cơ sở điều trị Covid-19 hoặc các địa điểm cách ly tập trung khác và người đang bị cách ly tại nhà (nếu có); những khu vực bị chia cắt do thiên tai, lũ lụt, để thực hiện việc bỏ phiếu do không đến được phòng bỏ phiếu. Sau khi những cử tri này bỏ phiếu xong, thành viên Tổ bầu cử phải mang ngay hòm phiếu phụ về khu vực bỏ phiếu.

Luật sư Tiệp cũng cho biết, để bảo đảm quyền bầu cử của công dân, cơ quan có thẩm quyền lập danh sách cử tri cần căn cứ vào các quy định của Luật Bầu cử, hướng dẫn tại Nghị quyết số 41/NQ-HĐBCQG của Hội đồng bầu cử quốc gia và nội dung hướng dẫn tại công văn này để thực hiện việc lập danh sách cử tri đối với những người thường trú hoặc tạm trú trên địa bàn, bao gồm cả các cử tri đang phải thực hiện các biện pháp cách ly y tế phòng, chống dịch Covid-19.

“Trường hợp dịch bệnh Covid-19 bùng phát dẫn đến không thể tổ chức được việc bỏ phiếu vào đúng ngày bầu cử hoặc đối với địa phương do dịch bệnh phải áp dụng biện pháp cách ly xã hội hoặc phong tỏa thì Ủy ban bầu cử ở cấp tỉnh chủ động đề xuất, kịp thời báo cáo rõ phương án (thời điểm, cáchức th thực hiện việc bỏ phiếu... và những công việc cần thực hiện) để Hội đồng bầu cử quốc gia xem xét, quyết định”, luật sư Tiệp cho hay.

Theo ghi nhận của PV, trước tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, xuất hiện ca dương tính với Covid-19 tại nhiều tỉnh thành trên cả nước, thực hiện chỉ đạo của Hội đồng bầu cử Quốc gia, nhiều địa phương đã lên phương án, kế hoạch tổ chức bầu cử cụ thể.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Anh - Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì (Hà Nội) cho biết: Ủy ban bầu cử (UBBC) huyện Ba Vì đã ban hành văn bản hướng dẫn việc rà soát, cập nhật danh sách cử tri, phát thẻ cử tri trong điều kiện phòng chống dịch Covid-19; lập danh sách cử tri và phương án thực hiện bỏ phiếu đối với các trường hợp đang cách ly y tế phòng, chống dịch Covid-19 và tại các địa phương có dịch bệnh phát sinh.

Trong văn bản nêu rõ: Đối với người đang thực hiện cách ly y tế phòng, chống dịch Covid-19, UBND cấp xã cần thường xuyên, theo dõi, rà soát, cấp nhật và ghi chú rõ các trường hợp cử tri trong danh sách là người đang thực hiện biện pháp cách ly y tế tại cơ sở cách ly tập trung hay đang thực hiện cách ly y tế tại nhà.

UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung có trách nhiệm theo dõi, cập nhật danh sách những người được cách ly y tế tại cơ sở cách ly tập trung trên địa bàn để bổ sung danh sách cử tri.

Với những trường hợp đến ngày bầu cử vẫn đang trong thời gian cách ly tập trung thì chậm nhất là 24 giờ trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu, người phụ trách cơ sở cách ly tập trung có trách nhiệm lập danh sách và thông báo đến UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung để bổ sung vào danh sách cử tri tham gia bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh tại Khu vực bỏ phiếu nơi có cơ sở cách ly tập trung theo quy định tại Điều 34 Luật bầu cử.

Đối với những người đang làm việc, thực hiện nhiệm vụ trong các cơ sở cách ly tập trung vì yêu cầu phòng, chống dịch bệnh mà ngày bầu cử không thể tham gia bỏ phiếu ở nơi đã được ghi tên vào danh sách cử tri thì chậm nhất là 24 giờ trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu, người phụ trách cơ sở cách ly tập trung có trách nhiệm lập danh sách và thông báo đến UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung để bổ sung vào danh sách cử tri.

Đồng thời, thông báo đến UBND cấp xã nơi những người làm việc, thực hiện nhiệm vụ trong cơ sở cách ly tập trung đã có tên trong danh sách cử tri ban đầu để cập nhật vào danh sách cử tri thông tin về việc cử tri bỏ phiếu ở nơi khác.

Với cử tri đang được điều trị bệnh Covid-19 tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thực hiện tương tự theo quy định của Luật bầu cử và các hướng dẫn như đối với cử tri phải thực hiện cách ly y tế tại cơ sở cách ly tập trung nêu ở trên.

Đến ngày bầu cử, Tổ bầu cử cử người mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu cử đến cơ sở cách ly tập trung hoặc nơi ở, nơi lưu trú của cử tri đang được cách ly tại nhà hoặc địa điểm thuận tiện khác để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bỏ phiếu. Việc phát phiếu bầu cử cho cử tri và tổ chức để cử tri bỏ phiếu phải được thực hiện đúng quy định của pháp luật về bầu cử, đồng thời phải bảo đảm đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19 theo đúng Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn của Bộ Y tế và quy định của địa phương. Sau khi cử tri hoàn thành việc bỏ phiếu, thành viên Tổ bầu cử phải thực hiện việc khử khuẩn hòm phiếu phụ và mang ngay hòm phiếu phụ về phòng bỏ phiếu theo quy định.

Tại các phòng bỏ phiếu hoặc địa điểm bỏ phiếu phải tạo lối đi, hành lang thông thoáng và có hướng dẫn cụ thể cho cử tri tham gia bỏ phiếu, bảo đảm khoảng cách khi nhận phiếu bầu cử, ghi phiếu và bỏ phiếu bầu cử vào hòm phiếu, đeo khẩu trang, thực hiện rửa tay sát khuẩn trước và sau khi bỏ phiếu... thực hiện đúng các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn của Bộ Y tế và quy định của địa phương về phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Trường hợp dịch bệnh Covid-19 bùng phát dẫn đến phải áp dụng biện pháp cách ly xã hội hoặc phong tỏa thì UBBC xã, thị trấn kịp thời báo cáo nhanh UBBC huyện để báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của UBBC thành phố Hà Nội.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)