Tiêu điểm

"Có những tỉnh nghèo đoàn đại biểu Quốc hội chưa có xe ô tô"

Chiều 9/11, phát biểu giải trình trước Quốc hội tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc lý giải việc thu nội địa tăng trong năm 2021.

1 triệu tỷ đưa vào nền kinh tế

Bộ trưởng Tài chính cho biết, ngân sách đã thu tăng lên 7.200 tỷ từ phát sinh của năm 2020 trở về trước như truy thu thuế nhà thầu của Formosa được 2.257 tỷ, xử lý thu chênh lệch giá khí trong bao tiêu sản phẩm 2.457 tỷ, thu ngân sách đối với các khoản khác là 2.500 tỷ và phát sinh đột biến là 2.997 tỷ tiền thuê đất của Đại sứ quán Mỹ. 

Khu đất chuẩn bị xây công trình Đại sứ quán Mỹ mới tại Hà Nội. (Ảnh: Hữu Thắng)

Một số khoản thu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp là tăng lên 22.800 tỷ như là chứng khoán, bất động sản, khối tài chính, ngân hàng và hoạt động sát nhập, chuyển nhượng vốn và các hoạt động lắp ráp xe ôtô. Thu dầu thô cũng tăng lên 12.000. Thu xuất, nhập khẩu tăng lên 10.500 tỷ đồng.

Bộ trưởng cho rằng, nhiệm vụ thu, chi ngân sách của năm 2021 có thể nói là hoàn thành với thu ngân sách vượt dự toán đề ra và chi ngân sách đảm bảo bám sát dự toán và bội chi ngân sách đảm bảo theo quy định 4% của Quốc hội. 

Đặc biệt Chính phủ đã ban hành một loạt các chính sách tài khóa để hỗ trợ cho các doanh nghiệp và người dân cũng như phòng, chống dịch bệnh, với tổng mức khoảng 200.000 tỷ đồng. 

Về nợ công, Bộ trưởng cho biết, dư địa không còn nhiều. Vì trong giai đoạn 2016-2020 tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỷ, giai đoạn năm 2021-2025 dự kiến vay là 3.068.000 tỷ, tức là gấp 1,7 lần so với giai đoạn trước.

Nợ công của năm 2025 gấp 1,6 lần so với năm 2020, có nghĩa là nợ công đến năm 2025 theo đánh giá là khoảng 45,6% GDP nhưng là GDP mới, nếu tính theo GDP cũ là nằm ở 57,9%, tức là đã vượt ngưỡng 55%. 

Nợ Chính phủ giai đoạn 2021-2025 là 41,8% nhưng nếu đánh giá theo GDP cũ thì là 53,1%, có nghĩa cũng vượt ngưỡng 45%. 

“Tuy nhiên, chúng tôi rất ủng hộ các gói kích cầu để đảm bảo thúc đẩy kinh tế phát triển và sau đấy mình quay trở lại thu ngân sách và giảm tăng bội chi trong năm nay, sang năm giảm bội chi trong các năm sau, như vậy trong cả giai đoạn chúng ta vẫn đảm bảo được”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay. 

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc. (Ảnh: Quochoi.vn)

Bộ trưởng cũng cho biết: “Chúng tôi đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu bằng hỗ trợ lãi suất mỗi năm khoảng 20.000 tỷ, hai năm khoảng 40.000 tỷ. Như vậy, nếu hỗ trợ 4% thì chúng ta có 1 triệu tỷ đưa vào nền kinh tế, sau đấy thì thúc đẩy, tạo việc làm, thúc đẩy sản lượng, giảm bội chi ngân sách vào những thời kỳ sau”.

Hạn chế đối tượng cho vay

Đề cập đến tỉ lệ điều tiết cho một số địa phương, theo Bộ trưởng, đối với Tp.HCM, giai đoạn năm 2017-2021 tỉ lệ điều tiết là 18%, tổng chi ngân sách là 60.369 tỷ đồng, tức là bình quân 7,1 triệu/1 người. Đến năm 2021 tổng chi là 69.092 tỷ đồng, tức là bình quân 7,4 triệu/1 người. Đến năm 2022, tức là năm nay, chúng ta xây dựng 84.121 tỷ, bình quân 8,8 triệu/1 người. 

“Như vậy chênh lệch cao hơn so với thời kỳ năm ngoái là 15.029 tỷ, mức tăng thu tăng được 21.675 tỷ. Quan trọng không phải là tỉ lệ điều tiết mà quan trọng là mức chi không thấp hơn năm trước”, Bộ trưởng nói.

Đối với Đồng Nai, năm 2017 chi ngân sách 17.426 tỷ, tỉ lệ điều tiết là 47%. Đến năm 2021 là 19.721,6 tỷ, bình quân là 6,1 triệu/1 người. Đến năm 2022 chúng ta đang xây dựng 21.257,3 tỷ đồng, bình quân 6,5 triệu/1 người, chênh lệch cao hơn là 1.535,7 tỷ đối với mức chi. Đồng Nai có tiềm năng phát triển quỹ đất do hạ tầng tăng lên. Trong tỉ lệ điều tiết không tính tiền xổ số và không tính tiền đất. 

“Nhà nước đang đầu tư sân bay Long Thành với 109.000 tỷ đồng và một số hạ tầng do ngân sách Trung ương đã quyết trong kế hoạch đầu tư công là 11.200 ngàn tỷ đồng. Rất mong các tỉnh, thành phố giàu hết sức thông cảm, bởi vì đang lo cho 47 tỉnh nghèo. Hiện nay có những tỉnh nghèo đoàn đại biểu Quốc hội chưa có xe ô tô, lãnh đạo tỉnh vẫn đi xe 20 năm, các cơ sở hạ tầng rất thấp kém, chưa có điện, nhiều nơi chưa có trường, trạm”, Bộ trưởng cho biết.

Về ưu đãi đối với khu công nghiệp sinh thái thì đã có cơ chế đối với khu kinh tế. Hiện nay chúng ta có 18 khu kinh tế và 377 khu công nghiệp, tổng cộng là 395 đã có chính sách ưu đãi như ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 15 năm, miễn 4 năm, giảm 5% của 9 năm tiếp theo...

Với đề nghị tăng dự toán thu dầu thô, Bộ trưởng khẳng định rất khó tăng do sản lượng thực tế hàng năm giai đoạn 2016-2020 giảm. Sản lượng khai thác các mỏ hiện tại cũng suy giảm do giếng dầu cạn và rủi ro kỹ thuật, địa chất cao.

Đại diện Bộ Tài chính cũng cho biết sẽ rút kinh nghiệm việc hỗ trợ lãi suất năm 2009 dẫn đến nợ xấu, Bộ sẽ hạn chế đối tượng hỗ trợ cho vay, tập trung vào các đối tượng có khả năng đầu tư tăng thêm giá trị cho nền kinh tế, đặc biệt các đối tượng vay không có nợ xấu và đảm bảo đúng điều kiện vay, thủ tục đơn giản, quyết toán dễ dàng.