Cạnh tranh nhập khẩu lợn giống để bình ổn giá thịt lợn

Đến chu kỳ loại thải lợn giống nhập năm 2016

Mới đây, bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức hội nghị về tăng cường nhập khẩu và tháo gỡ khó khăn trong nhập khẩu lợn giống. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến tham dự và chủ trì hội nghị.

Theo thống kê từ cục Chăn nuôi, bộ NN&PTNT, hiện nay, cả nước có khoảng 120.000 con lợn nái giống (Landrace, Yorkshire…). Trong số hơn 100 cơ sở giống lợn, tổng đàn nái hơn 109.000 con, các đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp trong nước chiếm khoảng 67% tổng cơ sở và 37% tổng đàn nái nguồn; các doanh nghiệp FDI chiếm khoảng 33% tổng số cơ sở và khoảng 63% tổng đàn nái nguồn.

Hiện, cả nước có hơn 2,7 triệu con lợn nái và hơn 50.000 con lợn đực giống; năng suất sinh sản của đàn lợn nái nhập ngoại của Việt Nam khá tốt, khoảng 24-27 con/nái/năm (trong khi của thế giới là 26-30 con/nái/năm).

Dựa vào số liệu đăng ký, năm 2020, các doanh nghiệp sẽ nhập khẩu 12.000 con lợn giống. Tính đến ngày 18/4, số lượng nhập khẩu lợn giống nguồn là 3.016 con, tăng 133% so với năm 2018 và tăng 21% so với năm 2019. Một số doanh nghiệp đăng ký nhưng chưa nhập khẩu do dịch Covid-19, khó nhất là khâu vận chuyển từ nước xuất khẩu về Việt Nam.

Theo đánh giá của bộ NN&PTNT, với số lượng lợn giống đã nhập và đăng ký nhập khẩu năm 2020 sẽ phục vụ việc thay thế đàn lợn giống nhập khẩu từ năm 2016 theo chu kỳ đến thời gian loại thải, một phần bù đắp lại việc giảm đàn nái giống do bệnh dịch tả lợn châu Phi và phục vụ tăng trưởng đàn nái 0,5%/tháng.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đăng ký nhập khẩu 20.000 con lợn nái phục vụ sản xuất. Với số lượng đàn giống sản xuất trong nước và nhập khẩu như trên, Việt Nam có thể chủ động lợn giống cho sản xuất giai đoạn 2021-2024.

Cạnh tranh nhập khẩu với nước đang “mua vét”

Tại hội nghị, một số ý kiến cho rằng, khi nguồn cung trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu cũng như giá lợn hơi vẫn “neo ở mức cao” thì nhập khẩu lợn giống khôi phục tái đàn được coi là giải pháp hỗ trợ người chăn nuôi, góp phần bình ổn giá thịt lợn. Tuy nhiên, các chuyên gia nêu vấn đề, những năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi nên đàn giống cụ kỵ, ông bà, bố mẹ của thế giới hầu hết đều bị ảnh hưởng, trong đó Việt Nam cũng không phải ngoại lệ.

Trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi, Trung Quốc là nước có đàn lợn hạt nhân bị ảnh hưởng nặng nề nhất, nên đang “mua vét” lợn giống cụ kỵ, ông bà trên thế giới. Hiện nay, Chính phủ Trung Quốc đang có kế hoạch sẽ nhập khẩu hàng triệu con lợn giống trong năm 2020 để khôi phục lại đàn lợn sau ảnh hưởng của dịch tả lợn Châu Phi của đất nước.

Tương tự Trung Quốc, ngành chăn nuôi Việt Nam cũng phụ thuộc rất lớn vào nguồn giống lợn, gia cầm hạt nhân nhập khẩu từ nước ngoài. Các thị trường nhập khẩu lợn, gà cụ kỵ, ông bà, bố mẹ của Việt Nam chủ yếu là Mỹ, Canada, châu Âu, Đài Loan và Trung Quốc.

Hiện nay, do ảnh hưởng lớn bởi đại dịch Covid-19 nên lưu thông, logistics bị gián đoạn, nhiều nước tạm dừng xuất khẩu giống gốc, đặc biệt, sự cạnh tranh khốc liệt từ các doanh nghiệp chăn nuôi của Trung Quốc khiến việc nhập khẩu lợn giống của các doanh nghiệp chăn nuôi Việt Nam từ cuối năm 2019 tới nay gặp muôn vàn khó khăn.

Đây chính là bài học cảnh tỉnh cho ngành giống của Việt Nam cần phải có chiến lược và kế hoạch dài hơn, chủ động hơn nữa. Đặc biệt, cần phải làm chủ được toàn bộ hệ thống chuỗi của ngành giống từ cụ kỵ, ông bà tới bố mẹ mới có thể làm chủ được ngành chăn nuôi trong tương lai.

Trong buổi hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng nêu rõ, để khôi phục đàn lợn công tác giống là yếu tố then chốt quyết định đến năng suất và chất lượng đàn lợn. Chính vì vậy, cần tăng cường nhân giống và cung ứng lợn giống có chất lượng và an toàn dịch bệnh cho người chăn nuôi.

Theo đó, để chủ động nguồn lợn giống phục vụ sản xuất, trước mắt, các địa phương cần tổ chức kiểm soát tốt dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả lợn châu Phi. Đồng thời, các doanh nghiệp tích cực nhập giống nguồn để tăng cường nhân giống và cung ứng lợn giống bảo đảm chất lượng, an toàn dịch bệnh; các tổ chức tín dụng có chính sách ưu đãi về lãi suất cho người chăn nuôi tái đàn, tăng đàn và doanh nghiệp nhập khẩu giống…

Về lâu dài, bộ NN&PTNT trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2020-2030, tầm nhìn 2040, trên cơ sở đó triển khai đề án phát triển giống vật nuôi; tăng cường sản xuất giống tại chỗ với giá thành hạ, an toàn dịch bệnh...