Căng thẳng Nga-Ukraine có thể tác động mạnh đến các nền kinh tế châu Á

Theo SCMP, căng thẳng leo thang ở biên giới Ukraine đã gây ra những ảnh hưởng kinh tế sâu rộng cho các nền kinh tế châu Á.

Các chuyên gia nhận định, làn sóng tăng giá đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Nga như dầu, khí đốt và nguyên liệu sản xuất kim loại thô dự kiến sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng lạm phát vốn đang gia tăng và sản xuất ngừng trệ do đại dịch Covid-19.

Sau khi Nga công nhận độc lập 2 vùng ly khai ở đông Ukraine, phương Tây mới chỉ áp gói trừng phạt lên giới tinh hoa và hệ thống tài chính của Nga mà chưa có động thái tác động trực tiếp tới hàng hóa xuất khẩu từ Nga. Mặc dù vậy, căng thẳng leo thang trong thời gian qua đã tác động mạnh tới thị trường và đẩy giá các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Nga tăng vọt.

Giới chuyên gia cảnh báo, trong bối cảnh châu Á vẫn đang hồi phục từ sự gián đoạn chuỗi cung ứng, những nước nhập khẩu dầu và nguyên liệu quy mô lớn từ Nga như Nhật Bản và Hàn Quốc, sẽ đối mặt với giá thành hàng hóa tăng. Thậm chí, nguy cơ khan hiếm các mặt hàng nói trên có thể xảy ra.

Ông Tom Rafferty, Giám đốc khu vực của Cơ quan phân tích kinh tế Economist Intelligence Unit nhận định: “Hậu quả trước mắt của căng thẳng Nga - Ukraine sẽ là biến động kinh tế, làm đảo lộn triển vọng tăng trưởng của châu Á”. Ông đánh giá điều đó cũng là yếu tố khiến giá năng lượng toàn cầu đang ở mức cao. Đồng thời, leo thang căng thẳng có thể khiến giá hàng hoá tăng vọt, kích thích lạm phát và ảnh hưởng lớn đến chi tiêu tiêu dùng.

"Dù các nước châu Á sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi bất cứ xung đột nào (xoay quanh căng thẳng Nga - Ukraine), tác động về kinh tế và địa chính trị với khu vực vẫn sẽ rất nghiêm trọng", ông Rafferty nói.

Các nhà phân tích chỉ ra, trong những năm gần đây, châu Á ngày càng đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực xuất khẩu của Nga.

Nhà kinh tế Pushpin Singh, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh, cảnh báo các nhà sản xuất Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ phải chống chọi với chi phí đầu vào tăng cao vì cả 2 quốc gia đều phụ thuộc nhiều vào dầu thô và khí đốt của Nga. Điều này sẽ ngăn cản hơn nữa hoạt động kinh tế ở hai quốc gia này trong trung hạn.

"Đối với Nhật Bản và Hàn Quốc - hai nền kinh tế tập trung vào xuất khẩu, sản xuất - việc giá năng lượng và hàng hóa tăng đột biến như vậy sẽ làm trầm trọng thêm các vấn đề vốn đã gây khó khăn cho hai nền kinh tế trong phần lớn năm 2021 và đến năm 2022”, ông Singh nói.

Hôm 23/2, Thủ tướng Fumio Kishida cho biết, Nhật Bản sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga và 2 nước cộng hoà tự xưng ở Ukraine. Theo đó, chính phủ Nhật Bản sẽ ngừng cấp thị thực, đồng thời đóng băng tài sản đối với những người có liên quan đến khu vực mà Nga công nhận độc lập, cấm xuất khẩu sang khu vực này, cấm lưu thông phát hành trái phiếu mới của Nga tại Nhật Bản.

Sau các lệnh trừng phạt, các nhà kinh tế dự đoán lạm phát của Nhật Bản sẽ tăng từ khoảng 0,5% hiện nay lên 2% vào tháng 4. Song nhà kinh tế học Tom Learmouth của Capital Economics, cho rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ không thay đổi chính sách tiền tệ vội vàng, đặc biệt là khi tác động kinh tế của các lệnh trừng phạt có thể sẽ không đáng kể.

Tuy nhiên, chuyên gia Singh cho biết, đối với cả Nhật Bản và Hàn Quốc, việc tham gia trừng phạt sẽ rất rủi ro vì Nga có thể đáp trả bằng cách cắt giảm xuất khẩu. Tuy nhiên, ông nhận định kịch bản này khó xảy ra. “Do Nga xuất khẩu nhiều năng lượng sang Nhật Bản và Hàn Quốc, nên Nga cắt giảm xuất khẩu có thể là thảm họa cho cả hai nền kinh tế”, chuyên gia này giải thích.

Giới chuyên gia dự đoán, cả Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ xem xét tăng cường chuỗi cung ứng, đặc biệt là các ngành bán dẫn và ô tô thông qua dự trữ và các nguồn cung thay thế. Tuy nhiên, ông Singh lưu ý, các hợp đồng dầu khí thường được ký kết trong dài hạn nên việc chuyển sang các nhà cung cấp khác có thể sẽ khó khăn.

Ngoài Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Ấn Độ- hai nền kinh tế lớn ở châu Á-cũng nhập khẩu khí đốt và dầu từ Nga.

Bà Katrina Ell, chuyên gia kinh tế cấp cao, cho biết, giá cả tăng có thể "thực sự gây tổn hại cho các nền kinh tế lớn nhất châu Á từ quan điểm sản xuất và từ quan điểm tiêu dùng". Bà cho rằng giá năng lượng cao có thể ảnh hưởng đến chi phí canh tác và thúc đẩy giá lương thực gia tăng, đặc biệt là ở các nền kinh tế châu Á mới nổi, nơi thực phẩm chiếm phần lớn trong lĩnh vực tiêu dùng.

Khi các quốc gia tìm kiếm nguồn cung dầu và khí đốt khác, tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ xảy ra. Đồng thời, các ngân hàng trung ương cũng sẽ phải “nhúng tay” vào kiềm chế lạm phát bằng cách tăng lãi suất. Bà Ell cho rằng, điều này có thể sớm kìm hãm đà tăng trưởng kinh tế của các quốc gia trong khu vực.

Giới chuyên gia còn cảnh báo, ngoài lạm phát và tăng trưởng chậm, các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga cũng sẽ làm phức tạp các khoản đầu tư hiện tại và các dự án đã lên kế hoạch trước, cũng như việc cho vay của các ngân hàng ở châu Á.

Minh Hoa (t/h theo Dân Trí, Báo Tin tức)