Biến thể Covid-19 mới lây lan nhanh hơn Omicron nguy hiểm như thế nào?

Ngay khi người ta đang thở phào nhẹ nhõm vì số lượng các ca nhiễm Covid-19 mới dường như đã giảm, một lần nữa, một biến thể mới của coronavirus xuất hiện.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), biến thể mới có tên là XE đã được phát hiện. Điều khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn là dường như biến thể này có tốc độ lây nhiễm cao hơn nhiều so với biến thể Omicron, vốn đã được mệnh danh là biến thể siêu lây nhiễm.

Điều đáng báo động hơn nữa là biến thể Omicron đã gây ra làn sóng Covid-19 thứ ba trên toàn thế giới trong thời gian ngắn. Mặc dù số ca nhập viện đã ít hơn trong làn sóng Covid-19 do biến thể Omicron dẫn đầu, nhưng tốc độ Omicron đánh bại Delta để trở thành chủng ngự trị trên toàn cầu là rất đáng kinh ngạc.

Biến thể XE của Covid-19 là biến thể được phát hiện gần đây, thu hút sự quan tâm của cả công chúng và giới chuyên môn. Trang Times of India đã tổng hợp những thông tin cơ bản nhất về biến chủng này từ các chuyên gia y tế toàn cầu.

Sự hình thành của biến thể XE

Từ lâu, WHO đã cảnh báo về sự xuất hiện của các thể tái tổ hợp. Deltacron là thể tái tổ hợp đầu tiên được biết đến. Đồng thời, một số tái tổ hợp của coronavirus như Flurona cũng đã được phát hiện.

Biến thể XE được cho là hình thành từ sự tái tổ hợp của 2 dòng phụ BA.1 và BA.2 của biến thể Omicron.

Sự tái tổ hợp giữa các chủng virus không phải là một điều mới. Biến thể tái tổ hợp xảy ra khi một cá thể bị nhiễm nhiều hơn một biến thể có khả năng tự tái tổ hợp với nhau bằng cách chia sẻ vật liệu di truyền.

Trả lời câu hỏi biến thể tái tổ hợp có nguy hiểm không, Tiến sĩ Susan Hopkins, Cố vấn Y tế Trưởng tại Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA), cho biết: “Như với bất kỳ biến thể nào khác của coronavirus (Covid-19), phần lớn không mang lại bất kỳ lợi thế nào cho virus và chết đi tương đối nhanh chóng.

Khả năng trở thành biến thể đáng lo ngại (VOC)

Trong báo cáo mới của mình, WHO đã nêu bật những phát hiện ban đầu của họ về biến thể mới có khả năng gây lo ngại này.

"Tổng số 637 trường hợp nhiễm biến thể XE - một tái tổ hợp của dòng BA.1 và BA.2 của biến thể Omicron - đã được xác nhận ở Anh cho đến nay. Trường hợp sớm nhất trong số này có ngày lấy mẫu là ngày 19/1/2022", báo cáo tháng 10/2021 của UKHSA cho biết; báo cáo này đã được cập nhật vào ngày 25/3/2022.

Như vậy, biến thể XE được phát hiện lần đầu ở Anh vào ngày 19/1, với hơn 600 ca nhiễm biến thể này đã được xác nhận.

Về mức độ “hung hăng” của biến thể XE, Tiến sĩ Hopkins nói: "Loại tái tổ hợp đặc biệt này, XE, đã cho thấy tốc độ tăng trưởng thay đổi và chúng tôi vẫn chưa thể xác nhận liệu nó có lợi thế tăng trưởng thực sự hay không. Cho đến nay vẫn chưa có đủ bằng chứng để đưa ra kết luận về khả năng lây truyền, mức độ nghiêm trọng hoặc hiệu quả của vắc-xin đối với biến thể này".

WHO chỉ định một biến thể là đáng lo ngại đối với những chủng coronavirus có sự thay đổi cấu trúc gen gây bất lợi cho nhân loại và có tốc độ phát triển cao.

Mức độ nghiêm trọng của biến thể XE

Biến thể XE được cho là có khả năng lây nhiễm cao. WHO cho biết, biến thể mới XE dường như có khả năng lây lan cao hơn 10% so với dòng phụ BA.2 của Omicron.

Cho đến nay, biến thể Omicron được cho là có tốc độ lây lan cao nhất so với tất cả các chủng virus tồn tại trước đó. Tốc độ lây lan của Omicron cao đến nỗi nó đã quét qua thế giới với một làn sóng các trường hợp nhiễm Covid-19.

Theo WHO, cần chờ đợi để có thêm thông tin chi tiết về việc liệu có sự khác biệt đáng kể nào về sự lây lan và mức độ nghiêm trọng giữa các dòng trước đó của biến thể Omicron và chủng tái tổ hợp này hay không.

“Các ước tính ban đầu cho thấy XE có tỉ lệ lây lan trong cộng đồng cao hơn 10% so với biến thể BA.2, tuy nhiên, phát hiện này cần được xác nhận thêm”, tổ chức y tế toàn cầu này bổ sung.

Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA), kể từ lần đầu tiên các trường hợp nhiễm biến thể XE được phát hiện ở Anh, cho đến nay đã có tổng cộng 637 trường hợp được ghi nhận.

Theo UKHSA, một số ít các trường hợp bệnh cũng được ghi nhận ở các thể tái tổ hợp khác. Ví dụ, XD là một tái tổ hợp của chủng Delta, đã được tìm thấy trong 49 ca nhiễm Covid-19 chủ yếu ở Pháp. Trong khi đó, XF là một tái tổ hợp khác của Delta và Omicron BA.1 đã được tìm thấy trong 38 ca bệnh ở Anh.

Trong khi đó, dòng phụ BA.2 của biến thể Omicron đang lan truyền nhanh chóng trên toàn cầu. Theo ước tính, khoảng 4,9 triệu người ở Anh đã mắc Covid-19 trong tuần kết thúc vào ngày 26/3, và nhiều hơn 600.000 ca so với tuần trước đó, cuộc khảo sát mới nhất của Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS) tiết lộ.

Mỹ và Trung Quốc cũng ghi nhận một làn sóng gia tăng các trường hợp nhiễm Covid-19 do biến thể phụ BA.2.

Trung Quốc đã ghi nhận gần 104.000 trường hợp nhiễm Covid-19 trong nước vào tháng 3, với 90% các trường hợp gần đây được tìm thấy ở Thượng Hải hoặc tỉnh Cát Lâm ở Đông Bắc nước này.

Minh Đức (Theo Times of India, NDTV)