Ba môi trường tạo thế "kiềng 3 chân" trong chăm sóc, giáo dục trẻ em

Trách nhiệm chung của toàn xã hội

Ngày 28/11, tại Hà Nội, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế phát động chiến dịch truyền thông “24 giờ bên con”.

Phát biểu tại sự kiện,TS.Trần Đăng Khoa - Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã luôn quan tâm dành mọi nguồn lực và những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em.

Theo ông Khoa, ngành y tế đã và đang thực hiện các chính sách, chương trình dành cho trẻ em với cách tiếp cận dựa trên các quyền cơ bản của trẻ em như chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh, dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời cho phụ nữ mang thai và trẻ em, khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ em dưới 6 tuổi;

Tiêm chủng mở rộng phòng các dịch bệnh nguy hiểm; phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em; phẫu thuật tim bẩm sinh cho trẻ em nghèo….nhằm thúc đẩy quyền sống còn của trẻ em.

Trẻ em là hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước, ông Khoa khẳng định chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em là trách nhiệm chung của mỗi gia đình, các cấp, các ngành, các địa phương và toàn xã hội.

Đảng đã chỉ đạo trong phương hướng, nhiệm vụ đến năm 2030: “Thực hiện đầy đủ quyền trẻ em, tạo môi trường lành mạnh, thuận lợi để trẻ em được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần, đạo đức và mối quan hệ xã hội”.

“Để phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần, nhân cách, trẻ em phải được nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ và giáo dục ở cả 3 môi trường: Gia đình – nhà trường – xã hội. Ba môi trường này có quan hệ mật thiết, tác động qua lại với nhau, tạo thế kiềng 3 chân vững chắc trong việc chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em”, ông Khoa nhấn mạnh.  

Bên cạnh đó, nhận thấy rõ vai trò quan trọng của cha mẹ với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ, ông Khoa cho hay Bộ Y tế đã ban hành và chỉ đạo thực hiện quyết liệt các can thiệp chuyên môn như: Chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh ngay sau đẻ, chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo với hành động đơn giản, tác động tối ưu đó là: cái ôm đầu đời, da kề da, bú sữa mẹ ngay từ giờ đầu sau sinh, giúp cho trẻ khỏe mạnh, không bị hạ thân nhiệt, tăng cường dinh dưỡng và miễn dịch từ sữa mẹ để trẻ phát triển thể chất và tinh thần, phòng chống bệnh tật.

“Chính cái ôm đầu đời, da kề da là sự thực hiện tình mẫu tử thiêng liêng mẹ và con, gắn kết và yêu thương con trẻ, thể hiện sự đồng hành của cha mẹ từ những giây phút đầu đời”, ông Khoa chia sẻ.

Nói thêm về chương trình “24h bên con” với thông điệp Vì thế hệ trẻ Việt Nam, khỏe thể chất, mạnh tinh thần. Ông Khoa một lần nữa nhấn mạnh đây là chương trình ý nghĩa và giàu tính nhân văn, bằng việc triển khai chuỗi hoạt động tại cộng đồng có sự tham gia của các bậc cha mẹ và các con, cùng vui chơi, cùng trải nghiệm, qua đó góp phần nâng cao vai trò của cha mẹ với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ trong những năm tháng đầu đời;

Nâng cao sự hiểu biết của cha mẹ và tăng cường thực hiện 24h đồng hành bên con giúp cho con phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần; truyền tải thông điệp về việc bố mẹ dành thời gian cho con cái trong nuôi dạy trẻ nhỏ.

“Chương trình 24h đồng hành bên con, mong muốn và kỳ vọng các gia đình, cha mẹ, người nuôi dưỡng chăm sóc trẻ hãy dành nhiều thời gian nhất bên con để nuôi dưỡng, tương tác, chăm sóc, chơi với trẻ từ khi trẻ nhỏ; quan tâm, giao tiếp, dạy dỗ, giáo dục khi trẻ lớn giúp cho trẻ phát triển toàn diện về thể chất, khỏe mạnh, tầm vóc với tinh thần trong sáng, trí tuệ thông minh, sáng tạo, nhân cách, đạo đức lối sống lành mạnh, hiện đại.

Từ đó, góp phần tạo ra thế hệ trẻ Việt Nam trong tương lai chất lượng cao, giúp cho dân tộc Việt Nam ngày càng giàu mạnh, xứng vai với các cường quốc năm châu”, ông Khoa chia sẻ.

Trẻ chậm nói vì cha mẹ ít quan tâm

TS. tâm lý Phạm Văn Tư Phó trưởng khoa Công tác xã hội, Đại học Sư phạm Hà Nội, chuyên gia tham vấn trị liệu tâm lý Viện tâm lý giáo dục BrainCare dẫn chứng một trường hợp từng tiếp nhận trị liệu tâm lý cho trẻ hơn 3 tuổi chậm nói. 

Theo lời chia sẻ của ông Tư, người mẹ rất giỏi, rất giàu sau sinh con 2 tháng thường xuyên đi làm, đi công tác, trẻ ở nhà chơi với ông nội. 

"Ông nội hay chơi điện thoại, không giao tiếp với cháu và cho cháu xem ti vi từ nhỏ nên ngôn ngữ không phát triển", ông Tư chia sẻ và cho biết khi đến trị liệu rất may trẻ không bị tự kỷ mà bị chậm ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc. Lý do là thiếu tình yêu thương, sự quan tâm của cha mẹ trong giai đoạn đầu đời. 

Theo ông Tư, từ trước đến nay đại đa số đều có góc nhìn, quan niệm việc chăm sóc con, chơi với con là nhiệm vụ của các bà mẹ. Điều đó dẫn đến nhiều trẻ em mất sự cân bằng.

“Nhiều người cũng từng nghĩ đàn ông phải làm những việc lớn như kiếm tiền. Tuy nhiên, thực tế từ những bằng chứng khoa học đã chứng minh, bố thường xuyên chơi với con, đồng hành với con dù không nhiều, nhưng chỉ cần tối thiếu 10 phút một ngày, dành thời gian chất lượng đúng nghĩa sẽ giúp con cân bằng cảm xúc rất tốt về tâm lý. Đây là điều quan trọng của người làm cha”, ông Tư nhấn mạnh và cho rằng tất cả các bằng chứng khoa học khẳng định cha mẹ dành thời gian cho con sẽ giúp con cân bằng về tâm lý.

Giải đáp câu hỏi của nhiều phụ huynh trong điều kiện bận rộn thời gian như hiện nay, làm sao để sắp xếp thời gian chơi với con?

Ông Tư gợi mở, đối với người làm cha, có những cách rất đơn giản như thay vì hỏi những câu hỏi khó nghe thì có thể ngắm nhìn con, cười với con hoặc một hành động ấm áp ôm con. Hoặc trước khi đi ngủ chỉ cần bỏ điện thoại vài phút để lắng nghe con. Với người cha bận rộn điều đơn giản là ngủ cùng con, kể vài mẩu chuyện đơn giản vừa giúp con thân thiết với mình, vừa giúp bản thân giảm stress sau một ngày làm việc mệt mỏi.

Ngoài ra, với những bé gái khi được bố chơi cùng sẽ thường quấn bố hơn hoặc ngược lại bé trai sẽ quấn mẹ hơn. Bởi lẽ, đây là sự cân bằng tâm lý tự nhiên.