Ấn Độ nối lại xuất khẩu lúa mì sau lệnh cấm

Ấn Độ mới đây đã cho biết họ sẽ mở cửa xuất khẩu lúa mì trở lại sang các nước thâm hụt lương thực ở cấp chính phủ, bất chấp các hạn chế được công bố vài ngày trước đó.

Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ B.V.R. Subrahmanyam chia sẻ với các phóng viên rằng chính phủ nước này cũng sẽ cho phép các công ty tư nhân đã đáp ứng các cam kết được xuất khẩu gần 4,3 triệu tấn lúa mì cho đến tháng Bảy. Ấn Độ đã xuất khẩu 1 triệu tấn lúa mì trong tháng Tư. Ấn Độ chủ yếu xuất khẩu lúa mì sang các nước láng giềng như Bangladesh, Nepal và Sri Lanka.

Trong một tuyên bố hôm 13/5, Chính phủ Ấn Độ thông báo tạm ngừng xuất khẩu lúa mì với hiệu lực ngay lập tức nhằm ngăn chặn đà leo thang của giá bán mặt hàng này trong nước, khi lượng hàng trong các kho dự trữ đang giảm dần. Quyết định này đã vấp phải những ý kiến trái chiều từ các bộ trưởng nông nghiệp của nhóm nước G7, họ cho rằng một biện pháp như vậy có thể khiến cuộc khủng hoảng của thế giới trở nên trầm trọng hơn.

Ông Andrew Whitelaw, chuyên gia phân tích ngũ cốc tại hãng phân tích thị trường Thomas Elder Markets có trụ sở tại Melbourne (Australia), cho biết: “Nếu lệnh cấm này xảy ra trong một năm bình thường, tác động sẽ ở mức tối thiểu, nhưng việc sụt giảm sản lượng của Ukraine đã làm trầm trọng thêm vấn đề”.

Trước khi xảy ra xung đột, Ukraine và Nga chiếm 1/3 lượng xuất khẩu lúa mì và lúa mạch toàn cầu. Kể từ cuộc xung đột giữa hai nước bùng nổ từ ngày 24/2, nhiều cảng của Ukraine đã bị phong tỏa, các cơ sở hạ tầng dân sự và hầm chứa ngũ cốc đã bị phá hủy.

Vào cuối tuần trước, báo chính phủ của Tổng cục Ngoại thương Ấn Độ (DGFT) cho biết giá lúa mì toàn cầu tăng đột biến đang đe dọa an ninh lương thực của nước này và các nước láng giềng cũng như các quốc gia dễ bị tổn thương khác. Trong khi đó, vụ thu hoạch lúa mì của chính Ấn Độ đã phải hứng chịu tác động của đợt nắng nóng kỷ lục khiến sản xuất bị đình trệ.

Mục đích chính của việc hạn chế xuất khẩu nhằm kiểm soát giá cả nội địa tăng. Giá lúa mì toàn cầu đã tăng hơn 40% kể từ đầu năm.

Bộ trưởng Thương mại Subrahmanyam cho biết sản lượng lúa mì của Ấn Độ năm nay đã giảm 3 triệu tấn so với 106 triệu tấn của năm ngoái. Giá lúa mì đã tăng 20-40% ở Ấn Độ. Ông Subrahmanyam nói: “Sự tăng giá hiện tại dường như là một phản ứng của sự hoảng sợ hơn là một phản ứng dựa trên sự sụt giảm thực sự của nguồn cung hoặc sự gia tăng đột ngột của nhu cầu”.

Mặc dù là nước sản xuất lúa mì lớn thứ hai thế giới, nhưng Ấn Độ vẫn tiêu thụ hầu hết lượng lúa mì mà nước này sản xuất. Quốc gia này đã đặt mục tiêu xuất khẩu 10 triệu tấn ngũ cốc vào năm 2022-23, tìm kiếm biện pháp nhằm tận dụng sự gián đoạn toàn cầu đối với nguồn cung lúa mì do xung đột và khai thác những thị trường mới cho lúa mì của mình ở châu Âu, châu Phi và châu Á.

Ông Subrahmanyam cho biết có tới 90 triệu tấn lúa mì đã được tiêu thụ ở Ấn Độ vào năm ngoái trong tổng sản lượng 109 triệu tấn, đồng thời cho biết thêm rằng Ấn Độ đã xuất khẩu 7 triệu tấn lúa mì vào năm ngoái.

Phạm Hà Thanh (Daily Sabah, Bloomberg)